عدم پرداخت مالیات بر ارث ظرف مهلت مقرر در قانون مالیات های مستقیم موجب تعلق جریمه به آن می شود و نقل و انتقال ترکه به خصوص اموال غیرمنقول آن منوط به مفاصا حساب مالیاتی است. البته باید توجه داشته باشید که از این موضوع حرف برای تو نداره معمولاً بابت مالیات بر ارث خانه یا زمین های کوچک و کلاً املاک غیر تجاری و یا وسایل نقلیه مانند خودرو و موتور مالیات بسیار اندکی از کسانی که ارث می برند درخواست می شود و بنابراین بهتر است این موضوع شما را ناراحت نکند.
در مورد مبنا و نحوه محاسبه مالیات بر ارث به صورت خلاصه می توان گفت که مالیات بر ارث بر کلیه ماترک متوفی اعم از منقول و غیرمنقول و مطالبات قابل وصول و حقوق مالی او تعلق می گیرد. ما مواد در جایی ثبت شده باشد به عنوان مثال اگر فرزند متوفی یک چرخ داشته باشد باید این چرخ در جایی تبدیل شده است یا اگر یک تلویزیون یا فرش داشته باشد این موارد در جایی ثبت نشده است . بنابراین اموال منقول و غیرمنقولی مورد محاسبه مالیاتی قرار می‌گیرند که ثبت محضری یا حقیقی یا حقوقی شده باشد.
در قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۹۴/۴/۳۱ یکی از بخش هایی که با تغییرات زیادی مواجه شده است، مالیات بر ارث می باشد که می توان گفت این تغییرات به منظور سهولت فرآیند دریافت مالیات و تکریم مودیان صورت گرفته است. خوشبختانه در این قانون کمک حال وراث شده است امیدوارم حالا که انواع و اقسام مالیات‌ها در قانون جدید بر اساس مالیات ارزش افزوده مالیات خانه‌های خالی و مالیات بر تعداد بازدیدکنندگان صفحه اینستاگرام یا توییتر گرفته می‌شود قانون ارث نیز تغییر نکند و مالیات آن به ضرر وراثت تغییر چندانی نداشته باشد.
با توجه به اصلاحیه اخیر قانون مالیات های مستقیم تا زمانی که وراث نسبت به انتقال ماترک به خود یا دیگران اقدام نکنند مالیاتی وصول نخواهد شد. یعنی در قانون جدید اگر ارث به صورت مستقیم به فرد برسد مالیات آنچنانی اصول. نخواهد شد مگر اینکه کسی بخواهد ارثیه اش را به فروش بگذارد.بنابراین اموال و دارایی‌های متوفی با توجه به نوع و ماهیتشان صرفا در زمان تحویل یا انتقال، حسب مقررات ماده ۱۷ قانون مشمول مالیات می‌باشد.
یکی دیگر از تغییرات قانون مالیات بر ارث که در ساماندهی بازار پول موثر است، سپرده‌های متوفی نزد بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مجاز برای وراث طبقه اول به میزان درصد مشمول مالیات است ولی این امر برای سپرده‌های نزد موسسات غیرمجاز به نرخ ۱۰ درصد مشمول مالیات می‌باشد. البته در توضیح این برد می‌توان گفت که الان موسسات مالی غیرمجاز تقریبا وجود ندارد و تمامی موسسات غیرمجاز به بانک تبدیل شدند و موسسات مجاز هم که وضعیت مشخصی دارند مالیاتی که گرفته می شود کمتر از ۱۰ درصد مبلغ و درصد بسیار ناچیزی می باشد که متناسب با میزان مبلغی است که به عنوان سپرده گذاشته میشه بنابراین فعلاً نمیخوام در این مورد نظر بدم و بعداً در مورد میزان مالیات صحبت می‌کنم .
از دیگر تغییرات صورت پذیرفته در اصلاحیه مزبور افزایش زمان ارائه اظهارنامه مالیاتی از شش ماه به یک سال از تاریخ فوت متوفی، به منظور کسر هزینه های کفن و دفن در حدود عرف و عادات و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی از ماترک می باشد که در صورت عدم ارائه بموقع، هزینه های مذکور قابل کسر از درآمد مشمول مالیات نخواهد بود. البته رویه که معمولا وجود داره اینه که چیزی بابات واجبات مالی و عبادی کم نمی‌شود و صرفاً هزینه‌های فوتبال هم در حد کفن و دفن و هزینه های مربوط به مراسم با تشخیص کارشناس اداره بیمه کم میشه معمولاً بابت واجبات شرعی دیگه اداره مالیات چیزی را کم نمی کند.
تغییر دیگر مربوط به نرخ های مالیات بر ارث می باشد. در قانون جدید ضمن حذف ماده ۲۰ قانون فعلی، برای هر یک از اموال نرخ مشخصی در نظر گرفته شده است.
برای نمونه املاک و حق واگذاری محل یک ونیم برابر نرخ های مذکور در ماده ۵۹ قانون به ماخذ ارزش معاملاتی املاک و یا به ماخذ ارزش حق واگذاری حسب مورد، در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث می باشد، در حالی که در قانون فعلی ماخذ محاسبه اموال تاریخ حین الفوت است.
همچنین نرخ مالیات بر ارث طبقات دوم و سوم به ترتیب دو و چهار برابر نرخ های طبقه اول می باشد. طبقات دوم یعنی افرادی که ورثه مستقیم نیست یعنی فرزند و یا همسر و یا پدر مادر نامبرده نیستند طبقات سوم از این هم دورتر می باشد.
بر اساس قانون جدید مالیات های مستقیم، بانک‌ها، موسسات مالی و اعتباری، دفاتر اسناد رسمی و سایر شرکت‌ها و نهادهای مالی مجاز نیستند، بدون ارائه گواهی پرداخت مالیات، دارایی متوفی را به ورثه تسلیم نمایند و یا به نام آنها ثبت و یا معاملاتی راجع به اموال و دارایی های مزبور انجام دهند.در صورتی که بدون دریافت این گواهی انتقال دارایی به ورثه انجام گیرد، متخلف علاوه بر اینکه با ورثه در رابطه با پرداخت مالیات مسئولیت تضامنی خواهد داشت، مشمول جریمه‌ای به میزان دو برابر مالیات متعلق نیز خواهد بود.