بارها در زمینه معلولان خدمتی سوالات زیادی از بنده شده است و متاسفانه اکثر سوالاتی که در این زمینه شده است سوالاتی بوده است که با نوعی دلگیری و گلایه همراه بوده است اکثر افرادی که در محیط خدمت چه به عنوان کادر پرسنل نیروهای مسلح و چه اکثراً به عنوان سربازانی که دوران خدمت وظیفه شان را سپری کرده اند و در محیط خدمت سربازی دچار حادثه شدند و و تلاش دارند تا از طریق شرایطی که برای معلولان خدمتی فراهم می‌گردد بتوانند حقوق یا مبلغی به عنوان دیه یا مستمری به عنوان بازنشستگی هرچند جزئیات دریافت کند و متاسفانه در اکثر موارد به بن بست می خورند. در این زمینه سعی می کنم شما را راهنمایی کنم و تلاش کنم که خدماتی را که سایت بیمه جو به شما در این زمینه ارائه می‌دهد را برای شما روشن سازم .
معمولا افرادی که می‌خواهند از منطقه معلول خدمتی استفاده کنند باید به کمیسیون پزشکی نیروهای مسلح یا همان شورای عالی پزشکی نیروهای مسلح مراجعه کند .در این کمیسیون‌ها و شوراها درصدی به عنوان معلولیت برای این افراد در نظر گرفته می شود که متناسب با درصدی که برای آنها در نظر گرفته می‌شود خدماتی به آنها ارائه می‌شود . در بیشتر مواقع خدماتی که ارائه می‌شود با توجه به درصدی که برای آنها زده می‌شود چندان مناسب نیست و اکثر افراد در این زمینه گلایه دارد یعنی اینکه با پیش‌فرض‌ها و ذهنیت‌های وارد این جلسه می‌شود که بتوانند حقوقی برای خود برقرار نمایند ولی اکثر مبلغ ناچیزی به عنوان غرامت دریافت می‌کنند و یا حتی در بعضی مواقع این مبلغ را نیز دریافت نمی‌کند و نوآوری اکثرا سعی می کنند در این زمینه به وکلای خوب همراه چه کنند تا بتوانند مستمری برای خود فراهم سازند.
آخرین قانونی که در زمینه معلولان حین خدمت وجود دارد قانونی است که سال ۵۸ در این زمینه به تصویب رسیده است و هنوز قانون جدید تری در این زمینه به وجود نیامده است نکته جالب تر اینکه در این قانون هم همانند قانون زمان قبل از انقلاب اکثر موارد به صورت یکسان آماده شده است و در حقیقت باید بگوییم که قانونی که قبل از انقلاب اسلامی در این زمینه تصویب شده است مبنای قانونی مناسبی در این زمینه می باشد و هنوز همان قانون در حقیقت در این زمینه حکمفرما می باشد.
در این قانون تعیین شده است که فردی که به عنوان معلول خدمتی در نظر گرفته می‌شود متناسب با درجه که در زمان قبل از حادثه منتهی به معلولیت داشته است از مستمری بازنشستگی استفاده می کنند و حتی در این قانون پیشنهاد شده است که یک درجه بالاتر از درجه که فرد در آن زمان داشته است بتواند از حقوق بازنشستگی استفاده کند. البته در قانون فوق الذکر مشخص نگردیده است یا وضعیت سربازانی که در نیروهای مسلح خدمت می‌کنم به چه صورت میباشد و همچنین دقیقاً مشخص نشده است که چه بیماری هایی و با چه درصدی به عنوان معلولیت خدمتی در نظر گرفته می شود . البته بعداً در آیین نامه های مربوطه در صد مربوطه و بیماری های ذکر شده کاملا مشخص گردید اما همچنان وضعیت به سربازان وظیفه در این زمینه مغفول مانده است و متاسفانه این قانون صرفاً و عمدتاً بر نیروهای کادر نیروهای مسلح متمرکز شده است.
اکثر معلولان خدمتی نیروهای مسلح در نیروی انتظامی خدمت می‌کنند یعنی پرسنل نیروی انتظامی به علت ماموریت هایی که در برخورد با اشرار و مشکلات امنیتی مملکت دارد دچار ضایعاتی می‌شوند که عمدتاً ضایعات نخاعی هستند و ادامه خدمت برای آنها در محیط نیروهای مسلح سخت می‌شود و این افراد معمولا از مزایای بازنشستگی زودهنگام و معلولیت خدمتی استفاده می‌کنند. پرسنل نیروهای دیگر مانند وزارت دفاع و ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی کمتر از مزیت معلولیت خدمتی استفاده می کند چون کمتر به چنین مأموریت‌های اعزام می‌شوند.
نکته دیگری که در این زمینه شایان توجه است این است که در صورتی که معلولین خدمتی درصد معلولیت بالای ۵۰ درصد داشته باشند همراهیان آنها می توانند از کمک هزینه نگهداری آنها استفاده کند یعنی این افراد باید به شورای عالی پزشکی نیروهای مسلح در ارگان مربوطه مراجعه نمایند و با تایید شورای عالی پزشکی مربوطه متناسب با امتیاز دریافتی می تواند از حق نگهداری خانواده یا پرستار استفاده کند گونه های مختلفی از مبلغ حق نگهداری وجود دارد ولی معمولاً در صدهای معلولیت بین ۵۰ تا ۶۰ و بین ۶۰ تا ۸۰ و بین ۸۰ تا ۹۰ به عنوان معلولانی که می‌تواند از حق نگهداری استفاده کنند شناخته می شوند.
یک قانون دیگر که در این زمینه متاسفانه وجود دارد این است که معلول خدمتی معادل جانباز محسوب نمی‌شود .جانبازان و ایثارگران گروهی هستند که در رابطه با حوادثی معروف مشابه چند یا دیگر حوادث امنیتی نظامی مربوط به کل جامعه دچار آسیب دیدگی شده اند خواننده جنگ تحمیلی هشت ساله و می توانند از مزایای به غیر از حقوق مانند سهمیه های مختلف مانند سهمیه کنکور استفاده کند اما معلولین خدمتی معمولاً در مبلغ حقوق بازنشستگی کمتری دریافت می‌کند و معمولا از مزایایی مانند مزایای کنکور و مزایای استخدام و مسکن و خودرو و دیگر مزایای بهره مند نخواهند شد.
طبق قوانین و مقررات در صـورت نقص عضو یا از كـار افتادگی كلی و یا جزئی پرسنل نیروهای مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمانهای تابعه یا وابسته به آنها و جانباز یا معلول حین خدمت به شرح زیر غرامت پرداخت می‌شود:
الف - نابینایی كامل از دو چشم : (100%)
ب - قطع یا از كار افتادگی دائم دو دست، حداقل از مچ : (100%)
پ - قطع یا از كار افتادگی دائم دو پا، حداقل از مچ : (100%)
ت - قطع یا از كار افتادگی دائم یك دست و یك پا، حداقل از مچ : (100%)
ث - سرطانهای ناشی از خدمت، اختلالات روانی و ضایعه های مغزی و نخاعی غیر قابل علاج ناشی از حادثه به نحوی كه طبق نظر پزشك متخصص موجب محرومیت از كار و اشتغال گردد : (100%)
ج - قطع یا از كار افتادگی دست از بازو : (80%)
چ - قطع یا از كار افتادگی دست از ساعد : (70%)
ح - قطع یا از كار افتادگی دست از مچ : (60%)
خ - قطع یا از كار افتادگی كامل انگشتان هر دست :
- شصت:(36%)
بند اول شصت:(24%)
- سبابه: (25%)
- بند اول سبابه:(12%)
- بند دوم سبابه:(8%)
- هر یك از دو انگشت میانه: (15%)
- انگشت كوچك:(10%)
در هر حال حداكثر تعهد صندوق بابت مجموع نقص عضو انگشتان هر دست از (50%) مبلغ بیمه شده تجاوز نخواهد كرد.
د - قطع یا از كار افتادگی یك ران از مفصل : (85%)
ذ - قطع یا از كار افتادگی یك ساق پا : (80%)
ر - قطع یا از كار افتادگی مچ پا : (50%)
ز - قطع یا از كار افتادگی انگشتان هر پا :
- شصت پا : (20%)
- هر یك از انگشتان پا : (5%)
ژ - نابینا شدن چشم : (50%)
در صورتی كه بیمه شده قبل از حادثه از بینایی كامل یك چشم محروم بوده باشد، درجه نقص عضو نابینا شدن چشم دیگر، (70%) خواهد بود .
س - از دست دادن شنوایی یك گوش : (25%)
در صورتی كه بیمه شده قبل از حادثه از شنوایی كامل یك گوش محروم بوده باشد، درجه نقص عضو ناشنوا شدن گوش دیگر، ( 45%) خواهد بود.
ش - از دست دادن لاله گوش : (10%)
غرامت نقص عضو سایر اعضای سر و صورت از (25% ) مبلغ بیمه شده تجاوز نخواهد كرد.
ص - از دست دادن حس بویایی :(5%)
ض - از دست دادن حس چشایی :(5%)
ط - قطع یا ازكار افتادگی زبان :(30%)
ظ - از كار افتادگی حنجره :(30%)
ع - مجموعه غرامت دندانها حداكثر:(5%)
غ - تخلیه كامل یكی از اندامهای داخلی بدن : (80%)
ف - تخلیه یا قطع قسمتی از احشای داخلی: (50%)
ق - ضایعه پوستی بالای شصت در صد: (100%)
ك - ضایعه پوستی بین سی درصد تا شصت درصد: (50%)
گ - ضایعه پوستی بین ده درصد تا سی درصد: (25%)
ل - عوارض و ناراحتیهای اسكلتی و ستون فقرات، ده درصد تا پنجاه درصد، حسب نظر كمیسیون پزشكی
درجه نقص عضو و از كارافتادگی اعضایی از بدن كه در بندهای (الف) تـا (ل) پیش بینی نشده است به وسیله كمیسیون عالی پزشكی ارتش،سپاه و ناجا حسب مورد تعیین می‌شود.
در صورتی كه حادثـه واحـد منجـر به نقـص عضو یا از كار افتادگی چند عضو شخص بیمه شده شود، درجه نقص عضو یا از كار افتادگی معادل حاصل جمع نقص و از كار افتادگی آن اعضا خواهد بود، ولی غرامتی كه به این ترتیب پرداخت می‌شود، هیچگاه از صد درصد (100%) مبلغ غرامت تجاوز نخواهد كرد.
مبلغ غرامت از كار افتادگی و نقص عضو هر یك از حالتهای جانبازی، معلول حین خدمت و معلول عادی به ترتیب به نسبت درصد آن از غرامت بیمه شهید، متوفای حین خدمت و متوفای عادی است.
تشخیص شهادت و فوت به سبب انجام وظیفه و جانبازی و معلول حین انجام وظیفه، حسب مورد به عهده مراجع پیش بینی شده در قوانین ارتش، سپاه و نیروی انتظامی می باشد.