1- سوالات در مورد دیه یکی از مباحثی است که معمولا در مورد آن سوالات زیادی مطرح می گردد. منظورم از این سوالات عمدتا سوالاتی است که ناشی از به وجود آمدن حوادث رانندگی و یا شغلی بوده و طبیعتا جزئیات فراوانی دارد و معمولا پزشکی قانونی باید در مورد آن اظهار نظر دقیقی بنماید . بارها به دوستان توصیه کرده ام که تا قبل از نظر دادن پزشکی قانونی نخواهند میزان دیه ای را که می توانند از مقصر حادثه و یا معمولا بیمه ها بگیرند مشخص نمایند . چون ممکن است آنچه که فکر می کرده اند با آنچه که عملا واقعیت یافته است از زمین تا آسمان تفاوت داشته و در نتیجه در محاسباتشان دچار اشتباه شده و مشکلاتی برایشان ایجاد گردد .
2- در بحث جراحت های سر و صورت و بدن از نظر فقهی با 9 نوع جراحت و آسیب مختلف از نظر شدت روبرو هستیم که البته آن چیزی که عملا جریان دارد و در جریان تصادفات و یا حادثه های کاری و غیر کاری با آن برخورد می کنیم و پزشکی قانونی معمولا رای به پرداخت دیه و یا ارش آن می دهد کلا در 3 دسته تقسیم بندی می گردد . 9 دسته آسیب که از نظر فقهی تعریف شده است و معمولا پزشکی قانونی بر اساس آن نظر می دهد و محاکم قضائی ما بر اساس آن دیه تعیین می کنند بر حسب شدت عبارتند از حارصه ، دامیه ، متلاحمه ، سمحاق ، موضحه ، هاشمه ، منقله ، مامومه و دامغه . اما واقعیت آن است که معمولا در احکام پزشکی قانونی (شاید بیش از 99 درصد) از اصطلاحات حارصه ، دامیه و متلاحمه استفاده می شود . معمولا از موارد دیگر کمترین ذکری در نظریه های پزشکی قانونی نمی شود .
3- نکته دیگری که خیلی مهم است این است که دیه و یا ارش آسیبی که در سر و صورت اتفاق بیفتد معمولا 2 برابر دیه و یا ارش آسیب مشابه در سایر نقاط بدن است . توجه داشته باشید که در این حکم گوش و بینی و لب نیز جزء سر و صورت محاسبه شده و دیه و یا ارش آن مشابه سر و صورت در نظر گرفته می شود . علت 2 برابر بودن نیز کاملا واضح است و ناشی از اهمیت بالای این قسمت ها در بدن هر شخص دارد که هر گونه آسیبی به آن می تواند باعث مرگ و یا مشکلات عدیده ای شود که شاید آسیب مشابه در قسمت های دیگر بدن این تاثیر را نداشته باشد .
4- مورد دیگری که باید به آن توجه داشت اهمیت آن 3 نوع حادثه ای است که گفتم . جراحت از نوع حارصه اگر در سر و صورت اتفاق بیفتد معمولا دیه آن 1/100 دیه کامل یک انسان است که معادل 2 میلیون و 100 هزار تومان به نرخ امسال می گردد . همین جراحت حارصه اگر در دیگر اعضای بدن روی دهد معمولا نصف می گردد و دیه و یا ارش آن 0.5 درصد دیه کامل یک انسان معادل 1 میلیون و 50 هزار تومان می شود (البته معمولا اینگونه است ولی با این حال استثنائاتی دارد) . حالا این جراحت حارصه چیست ؟ خراش پوست است اگر خون جاری نشود ، به همین سادگی !!
5- جراحت اگر از نوع دامیه باشد و در سر و صورت اتفاق بیفتد معمولا دیه آن 2 درصد دیه کامل است که به نرخ سال 1396 معادل 4 میلیون و 200 هزار تومان می شود . این نوع جراحت اگر در دیگر اعضای بدن اتفاق بیفتد دیه و یا ارش آن 1/100 دیه کامل یعنی معادل 2 میلیون و 100 هزار تومان می شود . حالا جراحت دامیه چیست ؟! تعریف فقهی آن با تعریف متداول آن تفاوت دارد . تعریف فقهی ان این است : جراحتی که از پوست بگذرد و مقدار اندکی وارد گوشت شود و همراه با جریان خون باشد کم یا زیاد . اگر این تعرف چیزی متوجه نشدید می توانم برایتان موضوع را ساده کنم : دامیه یعنی جراحتی در بدن که منجر به خونریزی شود ولی بدون بخیه خوب شود ، همین .
6- سومین نوع آسیب هائی که در مورد آن صحبت می کنیم ، جراحت از نوع متلاحمه است . آسیب متلاحمه همان آسیب از نوع دامیه است منتها با این تفاوت که برای خوب شدن آن و قطع خونریزی باید جراحت را بخیه کرد . البته تعریف فقهی جراحت متلاحمه این است که موجب بریدگی عمیق گوشت شود و لیکن به پوست نازک روی استخوان نرسد . واضح است که از این تعریف چیز خاصی نمی فهمید و همان تعریف خودمان بهتر است . حالا اگر آسیب متلاحمه در سر و صورت روی دهد دیه و یا ارش آن 3 درصد دیه کامل یک انسان است که به نرخ سال 1396 برابر با 6 میلیون و 300 هزار تومان می شود . مثل آسیب های نوع قبلی اگر این حادثه در جای دیگری از بدن به غیر از سر و صورت اتفاق بیفتد میزان دیه آن نصف می گردد و برابر با 1.5 درصد دیه کامل یک انسان می شود که مبلغ آن برابر با 3 میلیون و 150 هزار تومان است .