1- طرح طبقه بندی مشاغل چیست ؟ طرح طبقه بندی مشاغل طرحی است که در کارگاه هایی با بیش از 50 نفر کارگر اجرایی می گردد تا هر کس متناسب با تحصیلات ، سوابق کاری و میزان آمادگی در شغل مورد نظر به کار گماشته شود و متناسب با شغل مربوطه دریافتی داشته باشد . هر چند متاسفانه این طرح به خوبی در جامعه ما اجرایی نگشت که شاید یکی از عوامل آن عدم توانائی کافی کارفرمایان برای پشتیبانی مالی از این طرح بود . یکی دیگر از دلایل نیز این بود که بسیاری از شغل هایی که در محیط های کارگری وجود دارد به تحصیلات بالایی نیاز ندارد ولی آن چیزی که در جامعه ما به وفور یافت می شود افرادی هستند که دارای مدارک کاردانی ، کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکترا هستند و معمولا به علت نداشتن حداقل توانائی های علمی لازم بعضا در شغل های غیر مرتبط مشغول به کار شده اند و همین موضوع یکی از عواملی است که اجرای این طرح را بسیار هزینه بر کرده است . برای اینکه اطلاعات بیشتری در مورد طرح طبقه بندی مشاغل و نحوه امتیاز دهی آن بدست آورید ، مطالعه ادامه این مقاله را از دست ندهید .
2- این طرح یک طرح اجباری است . کلیه کارکنانی که در کارگاه های مشمول قانون کار فعالیت می کنند با توجه به وظایفی که بر عهده داشته یا بر عهده می گیرند و با توجه به الزامات قانونی شغل های مربوطه باید با این طرح منطبق شده و از مزایای تعیین گروه ، مزد شغل و مزد سنوات بهره مند گردند . در صورتیکه فردی به شغلی اشتغال داشته و تحصیلات لازم را برای برخورداری از مزایای شغل مورد نظر نداشته باشد سنوات تجربی وی به اندازه کمبود تحصیلات کسر خواهد شد تا بتوان وضعیت وی را منطبق با شرایط شغلی مورد نظر در این طرح قرار داد . در صورتیکه فرد سابقه کاری لازم برای احراز شغل مورد نظر را نداشته باشد می تواند از آموزش های کاری تا حد 3 سال به جایگزینی سوابق تجربی استفاده کند . این دوره ها بهتر است در سازمان آموزش های فنی و حرفه ای اداره کار انجام شده باشد هر چند در صورتیکه در دیگر موسسه های مورد تائید اداره کار نیز انجام شود مانعی برای استفاده از آن نیست هر چند از نظر اهمیت و لحاظ کردن آن به عنوان سوابق نسبت به آموزش های سازمان آموزش فنی و حرفه ای در سطح پایین تری قرار می گیرد .
3- مزد افراد براساس جدول مزد ارائه شده محاسبه خواهد گردید . مزد شغل گروهها و نرخ پایه سنوات آتی هر فرد جرء لاینفک طرح بوده و عدم اجرای دقیق آن به معنای عدم اجای طرح طبقه بندی شغلی می باشد . ارتقاء افراد نیز باید براساس جدول شغلی مورد نظر باشد . علاوه بر این به ازاء هرسال افزایش سنوات کاری کارگر معادل آن بر روی مزد شغلی وی اضافه می گردد. حق جبهه افراد از مواردی است که به مزد پایه کارگر اضافه می شود . کسانی که خدمت سربازی شان را دقیقا قبل از کار در کارگاه و یا در حین کار کارگاه انجام داده اند می توانند از معادل سوابق کاری مربوطه با توجه به زمان قانونی خدمت سربازی بهره مند گردند .
4- در صورتیکه مدرک تحصیلی فرد بیشتر از مدرک مورد نیاز برای تصدی شغل مربوطه باشد و نامبرده از نظر سوابق کاری ، سوابق لازم را برای قرار گرفتن در شغل مورد نظر نداشته باشد می توان در صورتیکه تحصیلات اضافی وی با شغل مورد نظر تناسب دارد به ازاء هر سطح تحصیلات بیشتر تعدادی از سالهای مورد نیاز برای قرار گرفتن در ردیف شغلی مورد نظر را کاهش داد . البته این موضوع برای تمامی شغل ها صدق نمی کند . موضوع دیگری که اهمیت دارد این است که فرد چگونه در شغل های مورد نظر ارتقاء می یابد . وجود شغل بلاتصدی در گروه بالاتر ، موافقت مسئول ارشد ، تائید کمیته طبقه بندی مشاغل برای احراز شرایط شغلی مورد نظر و حتی گذراندن دوره آزمایشی 3 ماهه در شغل جدید جزء شرایطی می باشد که فرد باید داشته باشد تا بتواند به گروه شغلی بالاتر دست پیدا کند . البته موارد فوق موارد قانونی قضیه است و در عمل با روابط می توان بعضی از این شرایط را بی اثر کرد و به راحتی به گروه شغلی بالاتر نقل مکان کرد . چون موافقت رئیس که معمولا با روابط بیشتر از ضوابط حاصل می گردد ، دوره آزمایشی نیز ضروری نیست ، موقعیت شغلی خالی هم اگر نبود به هر نحوی ایجاد می گردد و یا خالی می شود و تائید کمیته طبقه بندی مشاغل هم که معمولا امری فرمالیته است .
5- توجه داشته باشید که در این طرح ، افراد می توانند بدون ارتقاء شغلی تغییر شغل دهند . البته اگر تغییر شغل منجر به کاهش مزد پایه و مزایای مربوطه شان شود امکانپذیر نیست مگر اینکه رضایت کتبی کارگر فراهم آید . تنزل گروه شغلی کارکنان صرفا با رای تائید کار سبک و یا تغییر شغل کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی قابل انجام است و در صورتیکه تنزل شغلی باعث کاهش مزد و مزایای مربوطه گردد ، مبلغ فوق باید به صورت جداگانه و تحت ردیفی مستقل به نامبرده پرداخت گردد . ضمنا برای انجام این کار باز هم موافقت کتبی کارگر ضروری می باشد .
6- به ازاء هر 4 سال و یا 3 سال (در صورت تائید مدیریت) تجریه کاری در یک شغل ، کارگر یک رتبه در شغل مورد نظر ارتقاء می یاید . در صورتیکه کارگر مشکل انظباطی داشته باشد نهایتا 1 سال می توان اعطاء رتبه را به تاخیر انداخت . مزایایی که در طرح طبقه بندی مشاغل پرداخت خواهد شد صرفا از میان موارد زیر است و هر آنچه در این موارد نبوده باشد و قبلا پرداخت می شده است را نمی توان پرداخت کرد . این موارد عبارت است از :
- حق مسکن ، خواروبار ، حق اولاد ، کمک های جنسی ، ایاب و ذهاب ، انواع پاداش و عیدی
- حق شیفت ، نوبت کاری ، شب کاری ، اضافه کاری ، فوق العاده ماموریت ، فوق العاده کارایی
- حق اشعه
- امتیاز سرپرستی و سختی کار
7- بهتر است در مورد معادل دوره های آموزشی طی شده با سوابق تجربی نیز صحبت کنم . گذراندن دوره آموزشی 18 ماهه (2800 ساعت) تربیت مربی معادل است با 8 سال سابقه تجربی . گذراندن دوره آموزشی 18 ماهه (2700 ساعت) کارگر ماهر معادل است با 7 سال سابقه تجربی . گذراندن دوره آموزشی 9 ماهه (1200 ساعت) کارگر درجه 1 معادل است با 6 سال سابقه تجربی . گذراندن دوره آموزشی 6 ماهه (900 ساعت) تربیت مربی معادل است با 4 سال سابقه تجربی . دقت کنید که دوره های مربوطه باید کاملا متناسب با شغل مورد نظر بوده باشد .