1- چند سوالی که اخیرا و در این زمینه توسط بعضی از دوستان از من پرسیده شد مرا به این نتیجه رساند که چنین پستی را بنویسم . دوستانی پرسیده بودند که با توجه به معلولیت شان آیا امکان بیمه شدن برایشان فراهم است یا نه ؟ منظور از بیمه شدن هم در سوالهای ایشان و بحث ما بیمه تامین اجتماعی می باشد نه انواع بیمه های مکمل موجود ! پاسخ این سوال در یک کلمه و خیلی صریح این است : بله . از نظر تامین اجتماعی بیمه شدن یک فرد معلول یا دارای بیماری خاص مادرزادی و یا غیر مادرزادی هیچ تفاوت خاصی با بیمه شده عادی ندارد مگر استثناهای کوچک که به تفکیک در مورد آن توضیح می دهم .
2- بحثی که الان دارم انجام می دهم متفاوت از اتفاقاتی است که ممکن است در آینده بیفتد ! بحث هایی همواره میان سازمان بهزیستی ، سازمان تامین اجتماعی ، تشکل های مرتبط با معلولان ، مجلس شورای اسلامی بوده است که با توجه به شدت معلولیت از سوابق مورد نیاز برای بازنشسته شدن کاسته شود ، سهم حق بیمه یا به صورت کامل یا به صورت کارفرمایی از طرف دولت پرداخت شود ، سنوات این دوستان به صورت مشاغل سخت و زیان آور محاسبه شود و ... با تجربه ای که سالها کار در سازمان تامین اجتماعی بدست آورده ام و به خصوص با توجه به وضعیت این روزهای تامین اجتماعی شخصا بعید می دانم که هیچکدام از این طرح ها تصویب شود . با توجه به تراز نامناسب مالی تامین اجتماعی و عدم تناسب بیمه شدگان و مستمری بگیران و بدهی وحشتناکی که دولت به تامین اجتماعی دارد و هنوز نتوانسته پرداخت کند بعید است دولت زیر بار پرداخت بیشتری بابت عزیران معلول برود و بدهی خود را زیادتر کند . بناربراین هر چند با قطعیت نمی توان گفت ولی بعید می دانم در شرایط بیمه ای مرتبط با دوستان معلول تغییر رخ دهد .
3- کسانی که از نظر جسمانی دچار معلولیت یا بیماری خاصی هستند یا از طریق سازمان بهزیستی معرفی می شوند یا از این طریق معرفی نمی شوند : اگر از طرف سازمان بهزیستی معرفی شوند یا 14 درصد هستند یا 16 درصد یا 20 درصد . این مبالغ توسط سازمان بهزیستی به صورت کامل پرداخت می شود . در حالت های 14 درصد و 16 درصد چون امکان ازکارافتادگی وجود ندارد اصلا هیچ نوع معاینه ای صورت نمی پذیرد و همانند بیمه شدگان عادی رفتار می گردد اما در حالت 20 درصد بحث ازکارافتادگی مطرح می شود که معاینات خاص خود را دارد . اما اگر از طریق سازمان بهزیستی معرفی صورت نپذیرد حق بیمه توسط خود شخص باید پرداخت شود . در این صورت در حالت های بیمه حرف و مشاغل آزاد 12 و 14 درصد اصلا بحث ازکارافتادگی مطرح نیست و همانند بیمه شده عادی برخورد می شود . اما در تمام حالات دیگر چون بحث ازکارافتادگی مطرح است معاینات کاملی در بدو بیمه شدن صورت می پذیرد.
4- معاینات براساس کتاب ازکارافتادگی تامین اجتماعی انجام می شود ، اما بحث هایی در این زمینه مطرح است . اگر شخصی در موضع خاصی مثلا از نظر چشم به میزان کمتر از 66 درصد ازکارافتاده شود این موضوع در پرونده اش ثبت می گردد . حالا اگر بعد از بیمه شدن، بیماری وی شدت بگیرد و به بالای 66 درصد برسد می تواند از مستمری ازکارافتادگی بهره مند گردد زیرا در معاینات اولیه کمتر از 66 درصد ازکارافتادگی داشته است . بنابراین اگر مثلا از نظر پا معلول و 66 درصد از کارافتادگی به وی تعلق پذیرد بعد از بیمه شدن به علت دیگری مثلا دست ها یا بیماری دیگر درخواست ازکارافتادگی دهد که به پاها ربطی نداشته باشد بازهم از کارافتاده کلی می شود و مستمری به وی تعلق می گیرد و تنها وقتی که بر اثر همین پاها از کارافتاده شود دیگر مستمری به وی تعلق نمی گیرد . در تمامی این حالات اگر به صورت عادی سنوات حق بیمه کامل گردد مانند بیمه شدگان عادی می تواند بازنشسته شد.