مدارک مورد نیاز برای شکایت به اداره کار

 1- بیشترین سوالی که بعد از محاسبه دیه از من پرسیده می شود این است که چه مدارکی را به اداره کار ارائه دهیم تا بتوانیم از خود دفاع کنیم ؟ حالا چه بخواهیم از کارگر شکایت کنیم و چه بخواهیم ازکارفرما شکایت کنیم ؟ معمولا به صورت تیتروار در بعضی مقالات این سوال پاسخ داده شده است و خود من هم بارها این سوال را پاسخ داده ام ! با این حال بهتر است با شرح و تفصیل کامل به این سوال پاسخ دهم تا بتوانیم نتیجه مناسب تری بگیریم ؟! توجه داشته باشید در هیات های تشخیص و حل اختلاف اداره کار که محیطی شبیه به دادگاه دارد هر چه از نظر مدارک و مستندات دست مان پرتر باشد وضعیت بهتری خواهیم داشت ؟ خوبی موضوع این است که یکسری مسائل غیراداری که در دادگاههای معمولی به چشم می خورد در هیات های اداره کار به چشم نمی خورد . پس با ما همراه گردید تا این مقاله را با هم به پایان برسانیم !

2- مهمترین چیزی که در ابتدا باید انجام دهید این است که فرم دادخواست را به طور کامل پر کنید . فرم دادخواست به شکل زیر می باشد :

در قسمت خواهان مشخصات خود را وارد کنید . دقت کنید که سابقه کاری خود در کارگاه را با دقت وارد کنید . این مساله تاثیر زیادی در هرگونه آرای صادره دارد . اگر خود خواهان (یعنی همان شاکی) در جلسه حضور ندارد و نماینده ای را به جانشینی اش فرستاده است این نماینده باید قسمت نماینده خواهان را پر کند (بعدا درمورد خصوصیاتی که یک نماینده باید داشته باشد صحبت می کنم) . در قسمت خوانده نام کارفرمایتان را بنویسید و حتما سعی کنید در قسمت محل اقامت وی هم آدرس کارگاه و هم آدرس منزل وی را بنویسید تا برگ دعوت به جلسه سازش به راحتی برای وی فرستاده شود. در قسمت موارد خواسته شده به تفکیک بدون شرح و فقط تیتروار موارد مورد درخواست تان را بنویسید . مهمترین موارد خواسته شده می تواند پرداخت حق بیمه ، پرداخت عیدی ، پرداخت سنوات ، پرداخت حقوق معوقه ، بازگشت به کار ، پرداخت اضافه کاری ، تمدید قرارداد و ... باشد . دقت کنید که موارد درخواستی را به ترتیب اهمیت و با شماره بنویسید یعنی 1- پرداخت حق بیمه 2 - پرداخت حقوق معوقه و ... .

3- در قسمت پایانی که شرح خواسته است مطابق با مواردی که در قسمت بالا به صورت شماره دار و تیتروار نوشته اید به تفصیل صحبت کنید . دقیقا توضیح دهید که چه درخواستی دارید . مثلا در مورد پرداخت حق بیمه بگوئید که چند ماه برای شما حق بیمه پرداخت نشده است و اگر می توانید گواهی بیمه نیز منضم به مدارک تان کنید (گواهی که هم می توانید از سایت سازمان تامین اجتماعی بگیرید و هم به صورت مستقیم از خود شعبه تامین اجتماعی) و بگوئید که آیا بازرسان بیمه به مرکز شما مراجعه کرده اند و یا نه و کارفرما در مورد شما چه گفته است ! (کارفرمایان بعضا از عناوینی مانند کاراموز ، دانش آموز و ... برای کارگر استفاده می کنند ) . اگر در مورد دریافت حقوق و مزایایتان می خواهید بنویسید بگوئید که چقدر گرفته اید و آیا مطابق با قرارداد بوده است و یا نه و اینکه اصلا قرارداد داشته اید یا نه ! و اینکه مطابق با قانون کار حقوق دریافت کرده اید یا نه ؟!تمامی موارد را به صورت دقیق و با حوصله بنویسید و البته مواردی را بنویسید که حقیقت داشته باشید و زیاده روی و غلو نکنید و صرفا در چارچوب روابط کار بنویسید (بارها دیده ام که مسائلی مانند بداخلاقی ، دزدی ، فحاشی ، کتک کاری و مسائلی از اینت قبیل به طرفین نسبت داده می شود که هر چند ممکن است مسائل مهمی باشد ولی مطلقا ربطی به اداره کار و قوانین کار و هیات های تشخیص و حل اختلاف ندارد . در این موارد از نظر من بهتر است در اینجا صحبت نکنید چون ربطی به موضوع ندارد و فقط وقت خودتان و کارشناسان اداره کار را می گیرید ) .

4- توجه داشته که مدارک شناسائی تان را همراه داشته و ارائه دهید . مدارکی نظیر کارت ملی ، شناسنامه و کارت پایان خدمت و البته یک نسخه کپی از تمامی مدارک فوق باید ضمیمه شکایت تان گردد . شاید مهمترین مدرکی که باید ارائه کنید یک نسخه از قراردادتان است . در گذشته برگه قرارداد نقش بسیار مهمی در آرای صادره داشت و داشتن آن نقش مثبت و نداشتن آن نقشی بسیار منفی داشت . با این حال با توجه به اینکه نداشتن قرارداد کتبی در بازار کار ایران به یک رویه تبدیل شده است و عموما کارگر و کارفرما به صورت شفاهی با یکدیگر به توافق می رسند ، کارشناسان اداره کار نیز سعی می کنند از هر راهی که بتوانند رابطه کارگر و کارفرمایی را اثبات کنند و در صورتیکه موفق به این کار شوند معمولا رای به الزام کارفرما به رعایت حداقل های قانونی مطابق با قانون کار می دهند . دقت کنید که اگر مدعی حقوق و مزایایی بیش از حداقل های قانونی اداره کار هستید و  مدارک مکتوب مانند قرارداد نداشته باشید نمی توانید به سادگی آن را اثبات کنید . در صورت نبود قرار داد از مدارکی مانند لیست بیمه کارفرما ، گواهی شهود  و یا بازرسی حضوری استفاده می شود تا روابط کاری اثبات گردد .

5- پرینت سابقه پرداخت حق بیمه تان را حتما ارائه کنید (نظر به اهمیت موضوع این مورد را تکرار کردم) . دقت کنید که شما می توانید در مورد پرداخت حق بیمه در تمام دوران کاری ادعا داشته باشید مگر برای دوره ای آزمایشی در ابتدای استخدام . این دوره آزمایشی دوره مشخصی نیست (البته در قانون کار نهایتا تا 1 ماه برای کارگر ساده و 3 ماه برای کارگر ماهر دوره آزمایشی ذکر شده است ، به شرطی که طرح طبقه بندی مشاغل در کارگاه اجرایی شده باشد) و در صورتی می توان در آن دوران حق بیمه را پرداخت نکرد که در قرارداد کتبی آمده باشد (قابل توجه کارفرمایان) و  اگر در قرارداد کتبی نیامده باشد و یا اصلا قرارداد کتبی وجود نداشته باشد این دوران نیز باید به طور کامل حق بیمه اش پرداخت گردد . مورد دیگری که در این زمینه قابل ذکر است این است که بسیاری از کارفرمایان حق بیمه سهم کارفرما یا نیمی از کل حق بیمه را از خود کارگر کم می کنند و یا به وی می گویند که برود خودش را بیمه آزاد بکند . در حالت قانونی کارفرما باید 20 درصد حق بیمه به علاوه 3درصد بیمه بیکاری را خود بدهد و 7 درصد دیگر را از  حقوق کارگر کم کند . اگر غیر از این باشد و سهم بیشتری از حق بیمه از کارگر مطالبه شود می تواند در این مورد نیز شکایت کند ولی اثبات آن خیلی سخت است (به قرارداد و گواهی پرداخت بانک یا فیش حقوق نیاز است).

6- اگر فیش حقوقی داشته باشید خیلی به شما کمک می کند . با داشتن فیش حقوق می توان فهمید قراردادتان در چه حدی بوده است و در نتیجه حق بیمه ، مالیات ، سنوات ، عیدی  و ... چه عددی باید باشد . از طریق فیش حقوق می توان فهمید که آیا حق بیمه پرداخت شده است یا نه و اینکه آیا قرارداد مطابق با قانون کار بوده است یا نه و اینکه آیا اضافه کار و دیگر مزایای غیر از حقوق پرداخت شده است یا نه ؟  فیش حقوق تنها مدرکی است که معمولا اکثرا در هنگام شکایت به اداره کار ندارند چون تمامی مسائل بین کارگر و کارفرما در آنجا نشان داده می شود حتی بیشتر و بهتر از قرارداد . اگر فیش حقوقی داشته باشید بدانید که اگر شکایت تان به حق باشد قطعا می توانید نتیجه مناسب بگیرید !

7- گواهی بانک مربوط به دریافتی هایی که از کارفرما داشته اید نیز بسیار مهم می باشد . معمولا قسمت طنز شکایت ها در اداره کار در این قسمت اتفاق می افتد . اگر کارفرما تمامی پرداختی اش به صورت دستی نباشد که معمولا کارفرمایان سعی می کنند از طریق سیستم بانکی پول پرداخت کنند تا هنگام دادن مالیات برایشان مفید باشد (البته کارگاههای کوچک معمولا به صورت دستی پرداخت می کنند) در آن صورت شما می توانید با گرفتن گواهی از بانک در اداره کار یک قدم به سمت جلو بردارید . در صورت اثبات رابطه کارگری و نبودن قرارداد یا فیش حقوقی حتی ممکن است داستان بیش از حد به ضرر کارفرما تمام شود . چون در اینگونه مواقع مبلغ واریزی به حساب کارگر به عنوان حقوق پایه تلقی شده و مزایا و سایر موارد بر اساس آن محاسبه شده و حکم صادر می گردد . بارها دیده شده است که بسیاری از کارفرماها در اداره کار اعلام می دارند که کارگر دوستشان بوده است و پولی که به حساب وی ریخته اند قرض بوده است یا اینکه معمولا با چند واسطه پول به حساب وی واریز می کنند و کارهایی فکاهی از این قبیل که معمولا کمتر مورد توجه هیات های تشخیص و حل اختلاف اداره کار قرار می گیرد ! (البته اگر بر اثر بعضی روابط این موارد کارساز شد تعجب نکنید !) .

8- دقت کنید که از شاهد هم می توان در هیات های تشخیص و حل اختلاف اداره کار استفاده کرد . اما درجه اهمیت این مورد معمولا روز به روز در حال کاهش است و علت آن هم این است که شهادت های دروغ و یا به اجبار در حال افزایش است . داشتن شاهد در صورت نداشتن مدارک دیگر می تواند کمک کننده باشد و البته اگر این شاهد در درجه اول از محل کار و در درجه دوم از کارگاههای اطراف و اهل محل باشد اهمیت بیشتری دارد . در صورت داشتن مدارک مناسب معمولا شاهد اهمیت آنچنانی ندارد و معمولا در اطراف اداره کار همانند دادگاهها می توان انواع شاهدان در تمامی زمینه ها را پیدا کرد !؟ از آن جالب تر این است که ممکن است کارگران از ترس کارفرما بر علیه یک کارگر شکایت کنند و یا برعکس به عمد و به ناحق در زمینه ای بر عیله کارفرما شکایت کنند . دقت کنید که شهادت شاهدان باید مکتوب بوده باشد و البته شهادتشان در مقابل هیات های تشخیص و حل اختلاف نیز معمولا باید به صورت شفاهی باشد و کارشناسان این اداره مدت ها است قوی تر شده اند و می توانند تا حدی شهادت راست را از دروغ به خوبی تشخیص دهند . در هر صورت آنچنان روی موضوع شاهدان حساب نکنید .