1- تامین اجتماعی مثل تمامی شرکت ها و سازمان های بیمه گر یک نهاد عمومی غیر دولتی است که ورودی هایی دارد و خروجی هایی. ورودی آن حق بیمه های دریافتی از کارگران و گروههای دیگر (که البته اینکه چرا یکسری از این گروهها به سازمانی اضافه شده اند که در اصل برای کارگران طراحی شده است جای بحث دارد) است و درصدی که بر عهده دولت قرار داده شده است و خروجی آن انواع حمایت های مالی و درمانی از بیمه شدگان می باشد. دوستانی که در مراکر قانونگذاری سرگرم تصویب قوانین هستند متاسفانه با اطلاعات کمی که از مباحث بیمه ای دارند تیشه به ریشه این سازمان و بسیاری از سازمان های مشابه زده اند. به عنوان مثال می توان از صندوق بازنشستگی فولاد نام برد که با قوانین خلق الساعه کاملا ورشکست شد. توجه داشته باشید که مستمری بگیران صندوق فولاد در مقابل سازمان تامین اجتماعی بسیار ناچیزند ولی با این حال اعتراض ها و تحصن های پی در پی آنها به یک مشکل بزرگ تبدیل شده است حالا تجسم کنید خدای نکرده مشکلی برای سازمان تامین اجتماعی به وجود بیاید آنگاه چه باید کرد ؟
2- معاینات اولیه بیمه شدگان اختیاری یا حرف و مشاغل آزاد و رانندگان و قالیبافان و دیگر گروهها با تمام تغییراتی که در این سالها به خود دیده است به گونه ایکه از کمیسیون های پزشکی تا پزشکان داخلی و پزشکان عمومی این وظیفه را بر عهده داشته اند هنوز به خوبی صورت نمی پذیرد . بسیاری از اطلاعات به صورت خوداظهاری از بیمه شده گرفته می شود و اکثریت قریب به اتفاق بیمه شدگان در ابتدای مراجعه خود را کاملا سالم اعلام می دارند . با توجه به کثرت مراجعان و بعضا مبلغ کم دریافتی پزشکان معاین در بسیاری از موارد دقت ناچیزی در این موارد صورت می پذیرد و بیمه شده موفق می شود این مرحله را با موفقیت رد کند و وارد مرحله بیمه پردازی شود. مشکل اصلی اما در این مرحله روی می دهد. بیمه شده بعد از چند سال یا حتی چند ماه بیمه پردازی درخواست ازکارافتادگی می کند و بارها و بارها و بارها دیده شده است که از کارافتادگی کلی بیمه شده ناشی از بیماری است که در دورانی غیر از بیمه پردازی بدان دچار بوده است ولی با توجه به اینکه در اکثر موارد مستندات و مدارک پزشکی برای اثبات این موضوع در دسترس نیست آخرین پرونده درمانی مبنای محاسبه تاریخ ازکارافتادگی می گردد و بیمه شده و خانواده وی تحت پوشش مستمری ای قرار می گیرند که مطلقا سزاوار آن نیستند . سازمانی که در محاسبه شغل های سخت و زیان آور و یا بیمه بیکاری و یا محاسبه سابقه لازم برای بازنشستگی دقت کافی را مبذول می دارد چگونه نمی تواند مشکل به این سادگی را حل کند ؟
3- یکی دیگر از مشکلاتی که در این زمینه به وجود آمد و متاسفانه سنگ بنای آن در دولت قبلی بر زمین زده شده است حذف معاینات اولیه بیمه شدگان اجباری و تبدیل آن به حالت اختیاری بود ! در آن زمانها که امیدوارم دیگر تکرار نشود به بهانه تکریم ارباب رجوع و اینکه بیمه شدگان الکی علاف می شوند در یک اقدام انقلابی و با یک خط دستور کل این آزمایشات و معاینات که سابقه ای 3 دهه ای در سازمان داشت مثل آب خوردن حذف شد! در اینکه اینگونه معاینات نیز به علت کثرت مراجعین و مراکز کمی که برای این موضوع در نظر گرفته شده بود (4 مرکز طب کار در تهران) از دقت پایینی برخوردار بود بحثی نیست ولی دوستان به جای رفع مشکل و بالا بردن کیفیت آزمایش ها و معاینات تصمیم گرفتند صورت مساله را به جای حل ، حذف کنند تا دیگر نگران برنامه ریزی خاصی برای بهبود کیفیت این مراکز و آزمایش ها و معاینات صورت پذیرفته در آن نباشند !این موضع نیز تاثیر بسیاری بدی بر کاهش سن بیمه پردازی و افزایش زمان پرداخت مستمری به بیمه شدگان گردید . نکته ای که در این مورد بارها به آن برخورده ام این است که همه می گویند چه بهتر ! بکنی از اینها بهتر است ! به اندازه کافی حق من و تو را می خورند ! مگه از مال بابات می دهند ! یک خورده دزدی هایشان را کمتر کنند ! . می توان به سادگی این صحبت ها را بر زبان راند و شاید هم متاسفانه بعضی از این عناوین صحت داشته باشند اما با قاطعیت می گویم اگر با همین روند به جلو برویم و با توجه به پیری جمعیت که شاهدش هستیم در آینده ای نه چندان دور همین سازمان در ارائه خدمات درمانی و مستمری به بیمه شدگان با مشکلات وحشتناکی روبه رو خواهد شد.
4- یکی از مواردی که هیچگاه و شاید در هیچ نظام بیمه ای شاهد آن نبوده ایم فروختن سوابق بیمه ای است که به لطف یکسری از دوستان مجلس قبلی این موضوع نیز محقق گردید. یعنی اینکه شما کافی است با کمتر از 10 سال حق بیمه به رحمت خدا بروید . با قانونی که در ابتدای این دولت و به کوشش نمایندگان مجلس طرح شد بازماندگان بدون پرداخت هیچ مابه التفاوتی می توانند از حقوق مستمری متناسب با مبالغ پرداختی استفاده کنند . اگر هم زنده باشید و به سن 60 سالگی برای مردان و 55 سالگی برای زنان رسیده باشید نیز می توانید با پرداخت مابه التفاوت بازنشسته شوید . قانونی که به معنای فروختن سابقه بیمه پردازی است . یعنی کل بیمه پردازی در طول دوران زندگی و فعالیت کاری را تقریبا می توان به گوشه ای نهاد و در اواخر عمر با پرداخت چند سال به جرگه بازنشستگان و مستمری بگیران پیوست ! حقوق و خدماتی که تمامی کارشناسان تامین اجتماعی می دانند که بعضی مواقع زمان آن حتی به نیم قرن هم می رسد ! جالب اینجاست معلوم نیست اگر این طرح از نظر نمایندگان طرح خوبی است چرا در هیچکدام از صندوق های بیمه ای دیگر اجرا نمی گردد ؟ این قانون حتی در ابتدا با مخالفت شورای نگهبان روبرو شد که با تغییراتی که به صورت شکلی و نه محتوایی در آن داده شد از تصویب آن شورای محترم نیز گذشت ! از نظر نمایندگان ، سازمان تامین اجتماعی قلکی بزرگ است که آنقد پول دارد که این مبالغ در برابر آن چیزی نیست ؟ آنثدر پولدار است که می توان هر قانونی را بدون در نظر گرفتن محاسبات آکچوئری بر آن تحمیل کرد به گونه ایکه آب از آب تکان نخورد ! هیچکس فکر نمی کند که بسیاری از کارگران و بیمه شدگان هستند که سالهای سال حق بیمه پرداخته اند تا توانسته اند از مزایای مستمری و درمان رایگان بهره مند شوند و با این اقدام بسیاری افراد از ته صف به جلوی صف آورده می شوند ! نمی توان با شعارهای عوامگرایانه سرنوشت بسیاری از افراد و بیمه پردازانی که سالهای سال فعالیت کرده و حق بیمه پرداخته اند را با این قوانین عجیب و غریب به بازی گرفت ! البته کسانی که در حوزه تامین اجتماعی در این سالها فعال بوده و به مطالعه پرداخته اند دیگر با این قوانین عجیب و غریب خو گرفته اند . در تمامی نظامهای بیمه ای دنیا بعد از گذشت از نقطه سر به سری ورودی و خروجی اصلاحات پارامتریک در زمان و مبالغ بیمه پردازی صورت می پذیرد ولی در ایران این روند به صورت معکوس انجام می شود ؟! همین اتفاقات است که نهایتا روزی منتهی به اتخاذ تصمیماتی می شود که بر خلاف منافع بسیاری از بیمه پردازان و مستمری بگیران سازمان تامین اجتماعی می شود !
5-اخیرا نمایندگان مجلس طرحی تصویب کردند که بانوان با هر سنی و صرفا با 20 سال سابقه بیمه می توانند در تمامی ارگانها و سازمان های دولتی بازنشسته شوند. طراحان این طرح نیز بانوان نماینده لیست امید !!! شهر تهران بودند. خدا را صد هزار مرتبه شکر که این دفعه این قانون دیگر مورد تصویب قرار نگرفت . نکته ای که هست این است که اگر بیمه شده چه خانم و آقا به علت بیماری دیگر نتواند پرداخت بیمه ای انجام دهد با تایید کمیسیون های ذیل ماده 91 قانون تامین اجتماعی می تواند از مستمری برخوردار گردد. اما جامعه هدف این قانون کاملا متفاوت از این موضوع است یعنی اینکه شما حتی اگر سالم باشی و بتوانی به فعالیت در کنار مردان ادامه دهی می توانی با 20 سال سابقه درخواست بازنشستگی دهی ؟ همواره شعار حقوق برابر فراتر از کلیشه های جنسیتی داده می شود ! آیا حقوق برابر متضمن مسئولیت های برابر نیست ؟ همین الان در تمامی صندوق های بازنشستگی بانوان با 5 سال سابقه کمتر و با حقوق برابر می توانند درخواست بازنشستگی دهند . آیا این قانون کافی نیست ؟ متاسفانه طرح های بدون بررسی های کارشناسی ارتباطی با گرایش های سیاسی ندارد و در میان هر دو جناح موجود غوغا می کندو صندوق های بازنشستگی مرغ عزا و عروسی دوستان هستند ؟ عزیران ! آژیر خطر تمامی این صندوق ها مدتهاست نواخته شده است ! چرا نمی شنوید ؟
6- دوستان تامین اجتماعی کمیته امداد نیست ؟ سازمان بهزیستی هم نیست . یک سازمان بیمه گر است که منافع آن با افراد زیادی در این جامعه پیوند خورده است . همین !