1- بارها پیش آمده است که فکر می کردیم به درستی در حال پرداخت حق بیمه خود هستیم یا کارفرمایان در زمان های مشخص حق بیمه مان را به دقت پرداخت می کند در حالی که اینگونه نبوده است و به دلایلی دریافت حق بیمه ما لغو شده است و یا سابقه ما حذف شده است . بعضی مواقع زمانی متوجه این موضوع می شویم که کار از کار گذشته است و دیگر نمی توان کاری کرد . بهتر است آگاهی های خود در این زمینه را بالا ببریم تا دچار مشکل نشویم ! با ما در این مقاله همراه شوید تا تمامی اطلاعات ضروری در این زمینه را بدست آورید !
2- یکی از مواردی که به کرات پیش می آید این است که بسیاری افراد در کارگاهی حضور ندارند و برایشان حق بیمه تامین اجتماعی رد می شود . این اتفاق به دلایل مختلفی روی می دهد مانند اینکه به هر حال بیمه اجباری معمولا مزایای بیشتری از بیمه های اختیاری و حرف و مشاغل آزاد دارد و فرد ممکن است حق بیمه خود را به شخصی دستی بدهد تا وی بیمه اش را به صورت اجباری پرداخت کند و یا اینکه کارفرما فامیل باشد و به دلایل انساندوستانه این کار را انجام دهد تا سابقه بیمه فردی افزایش یابد و یا بتواند سابقه بیمه لازم برای دریافت بسیاری از تعهدات بلند مدت و یا کوتاه مدت سازمان را به دست بیاورد ، تعهداتی مانند بازنشستگی و یا ازکارافتادگی و یا غرامت دستمزد ایام بیماری یا غرامت دستمزد ایام زایمان یا کمک هزینه ازدواج و بسیاری مزایای دیگر . متاسفانه این موضوع در کارگاههای پیمانکاری به وفور یافت می شود (کارگاه های پیمانکاری توسط کارشناسان تامین اجتماعی به صورت پیوسته بازرسی نمی شوند).به هر حال یکی از مواردی که سابقه بیمه حذف می شود همینجاست و چنانچه بازرسان تامین اجتماعی با بازرسی یا از هر طریق دیگر متوجه شوند که حق بیمه به صورت صوری پرداخت شده است و شخص در آن کارگاه کار نمی کند می توانند سابقه مزبور را حذف کنند. در این حالت مبالغ پرداختی کارفرما در ردیف بستانکار قرار می گیرد و ممکن است جریمه هایی نیز به وی تعلق بگیرد (طبق قانون جریمه قطعی است ولی در بسیاری مواقع اجرا نمی شود) . نکته ای که در این زمینه دانستن آن بسیار ضروری است این است که سازمان تامین اجتماعی تنها 6 ماه بعد از دریافت لیست حق بیمه می تواند در مورد صحت و سقم لیست اظهار نظر نموده و بعد از این تاریخ مطلقا نمی تواند سابقه بیمه ای را حذف نماید !
3- بارها پیش آمده است که بر اثر بازرسی های تحقیقی و یا بازرسی های معمولی توسط بازرسان سازمان تامین اجتماعی کارفرما مجبور به پرداخت حق بیمه برای کارگر شده است . یا اینکه با شکایت فردی به هیات های تشخیص و حل اختلاف اداره کار و با رای اشتباه اداره کار پرداخت حق بیمه توسط کارفرما الزامی تشخیص داده شده است . حالا ممکن است این فرد کارگر بوده باشد و بیمه شدن حق وی (که معمولا اینگونه است) و یا اینکه به اشتباه در لیست قرار گرفته باشد . در اینگونه موارد در صورت شکایت کارفرما به سازمان تامین اجتماعی و بررسی موضوع در کمیته بدوی تشخیص مطالبات و یا کمیته تجدیدنظر مربوطه و رای این کمیسیون ، سابقه مربوطه حذف خواهد شد .
4- ممکن است فردی مشمول قوانین کار و تامین اجتماعی بوده باشد و در کارگاهی برای وی حق بیمه پرداخت می شده است و یا به صورت آزاد حق بیمه خود را پرداخت می کرده است . حالا فرض کنید این فرد به استخدام یکی از ارگان های کشوری و یا نیروهای مسلح درآمده باشد و یا به خدمت مقدس سربازی رفته باشد و یا به صورت پاره وقت در جایی خارج از سازمان تامین اجتماعی که مشمول دیگر ارگان ها است حق بیمه پرداخت کند . در صورتی که پرداخت حق بیمه در یک زمان توسط یک فرد در دو صندوق بیمه ای صورت پذیرد در حالت عادی هیچ مشکلی پیش نمی آید . اما اگر روزی به عنوان مثال بخواهید از این سوابق برای افزودن به سابقه کار در ارگانی دیگر استفاده کنید ویا اینکه بخواهید حق بیمه دوران سربازی تان را پرداخت کنید (تا سابقه دوران سربازی برایتان لحاظ شود) و یا اینکه از مزایای دیگری در این زمینه استفاده کنید معمولا سازمان تامین اجتماعی در اینگونه مواقع سوابق فوق را به علت همپوشانی در دو صندوق بیمه ای باطل می کند . یعنی تا پای ارائه تعهدات خاصی نیاید شما می توانید حق بیمه تان را پرداخت کنید ولی در هنگام ارائه تعهدات است که پای حسابرسی به میان می آید و تمامی این سوابق حذف می گردد .
5- مشکل دیگر در این زمینه در هنگام پرداخت حق بیمه های حرف و مشاغل آزاد و یا بیمه های اختیاری می افتد و مشکلی که پیش می آید به مراتب بزرگتر است . معمولا در هنگامی که از طریق سایت تامین اجتماعی یا به صورت حضوری فیش پرداخت حق بیمه را می گیرید در روی برگه معمولا زمان پرداخت مشخص شده است . مثلا اگر بخواهید حق بیمه 3 ماهه پاییز را پرداخت کنید معمولا تا آخر آذر به شما وقت داده می شود . البته پرداخت کردن در آخرین زمان ممکن اشتباه است و معایب زیادی دارد که یکی از آنها عدم تمدید دفترچه خدمات درمانی است . با این حال بعضی افراد که این مسائل برایشان اهمیتی ندارد ! و یا اصلا سرانه درمان نمی پردازند و دفترچه خدمات درمانی ندارند پرداخت حق بیمه را به آخرین روزهای ممکن موکول می کنند . اگر از تاریخ فوق 1 روز و یا حتی چند ساعت بگذرد دیگر پرداخت مبلغ فوق بی اهمیت بوده و قرار داد شما باطل می شود . از طرف دیگر نه تنها مبلغ فوق را دیگر به سادگی نمی توانید به دست بیاورید و مراحل اداری طولانی را باید پشت سر بگذارید بلکه باید از ابتدا قرارداد ببندید و دوباره احتمالا برای انجام آزمایشات بدو بیمه شدن به مراکز درمانی مراجعه کنید و این فرآیند حداقل 1 و شاید چندین ماه طول بکشد . بنابراین نگذارید پرداخت حق بیمه آزادتان به روز آخر بکشد .
6- یکی از مهمترین زمان هایی که سابقه بیمه حذف و یا تغییر داده می شود و باعث شکایت بسیاری از افراد می گردد در هنگام بازنشستگی است (البته از نظر من حذف سابقه بیمه در این مورد منطقی است) . معمولا چون مستمری بازنشستگی افراد بر حسب میزان پرداخت حق بیمه در 2 سال آخر محاسبه می گردد (قبلا در بعضی مواقع بر حسب 5 سال آخر بود که در برنامه ششم توسعه صرفا پرداخت حق بیمه در 2 سال آخر ملاک محاسبه مستمری قرار گرفت) افراد سعی میکنند به هر طریق ممکن پرداخت حق بیمه شان را در این دوران افزایش دهند . یکی از این روش ها این است که سعی می کنند از دو جا برایشان حق بیمه پرداخت گردد . معمولا پرداخت حق بیمه در این زمانها هیچ مشکلی ایجاد نمی کند و فرد با خیال اینکه حق بیمه بیشتری پرداخت کرده است و در نتیجه مستمری بیشتری می گیرد روزهای خوشی را می گذراند ! اما مشکل دقیقا بعد از این 2 سال رخ می دهد . کارشناسان شعب تامین اجتماعی برای محاسبه مستمری معمولا پرداخت حق بیمه از یکی از دو محل را حذف نموده و برای اینکه مشکلی هم از نظر قانونی برایشان پیش نیاید در سوابق بیمه فرد به غیر از 2 سال آخر سرشکن می کنند . یعنی اینکه صرفا سابقه از نظر تعداد روز اضافه می شود و فرد تنها سابقه پرداخت حق بیمه بیشتری دارد (تا 35 سال می تواند سابقه داشته باشد) . بنابراین هیچگاه در 2 سال آخر از دو کارگاه حق بیمه پرداخت نکنید چون مطمئنا یکی از آنها حذف می گردد .
7- یکی از مشکلاتی که برای تامین اجتماعی به وجود آمده است و در بند قبل هم به آن اشاره کردم محاسبه مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی است. همه کارشناسان امر بر این موضوع متفق القول هستند که باید راهی بهتر برای محاسبه مستمری پیدا کرد . روشی که صرفا بر پایه پرداخت حق بیمه در دو سال آخر باشد قطعا پر از اشکال است . بر همین اساس است که بسیاری از بیمه شدگان سعی می کنند که در این 2 سال تا حد ممکن حق بیمه پرداختی شان را بالا ببند تا مستمری بیشتری بگیرند . با روش هایی که به تازگی در سازمان تامین اجتماعی به کار گرفته شده است و البته تا حدی هم در گذشته وجود داشته شعب بیمه حق بیمه افراد در 2 سال آخر را در فاصله 6 ماهه مربوطه مورد ارزیابی دقیق قرار می دهند و اگر افزایش نامتعارف در میزان پرداخت حق بیمه ببینند لیست بیمه را تایید نمی کنند و کار را به بازرسی های معمولی و تحقیقی می کشانند . بنابراین اگر حق بیمه تان را به یکباره در 2 سال آخر در یک کارگاه افزایش می دهید تا مستمری بیشتری بگیرید به احتمال زیاد لیست های مربوطه مورد تایید قرار نمی گیرد ، این موضوع را به یاد داشته باشید .
8- به نظر من سازمان تامین اجتماعی باید فکری به حال کارگاههای پیمانکاری بکند . یکی از مشکلاتی که در این زمینه به وجود آمده است این است که با دریافت پول های بعضا کلان از بیمه شدگانی که بیمار هستند و نمی توانند کار کنند برای آنها از طرف این کارگاهها حق بیمه رد می شود . بعدا این افراد می آیند از طریق کمیسیون پزشکی از کارافتاده می شوند و سازمان مجبور می شود به آنها مستمری از کارافتادگی پرداخت کند در حالی که مطلقا سزاوار آن نیستند . سازمان در اینگونه موارد سعی می کند از طریق مواد 60 و 90 قانون تامین اجتماعی جلوی چنین کاری را بگیرد . اولین چیزی که سازمان ملاک قرار می دهد عدم انجام معاینات بدو استخدام افراد بوده است و با توجه به آن معمولا سابقه این افراد رد شده و سعی می گردد کارفرما جریمه شود . متاسفانه این موارد روز به روز در حال افزایش است و سازمان نیز دقت خود را در این زمینه افزایش داده است .