1- با یکی از همکاران چند مدت پیش صحبت می کردیم . ایشان که یکی از کارشناسان ارشد تامین اجتماعی هستند می گفتند که در زمان های قدیم به محض اینکه بیمه شده از مرخصی زایمان بر می گشت عموما کارفرما وی را نمی پذیرفت و برای دریافت مقرری بیمه بیکاری به سازمان معرفی می شد. ایشان می فرمودند که در بررسی دقیق قانون کار به این نکته رسیدند که کارفرما نمی تواند تا 2 سالگی فرزند ، کارگر خانم را اخراج کند . بنابراین با تلاش خودشان و کمک همکارانشان دستورالعملی در این زمینه نوشته شد که افرادی که از مرخصی زایمان استفاده می کنند بعد از آن باید رای اداره کار را مبنی بر معرفی به تامین اجتماعی و گرفتن مقرری بیکاری داشته باشند. این قانون چه درست باشد یا غلط (به نظر من مشکلاتی هم دارد!) باعث می شد که با مراجعه بیمه شده برای گرفتن مقرری بیمه بیکاری به سازمان همکاران ما وی را به اداره کار بفرستند تا تلئیدیه اداره کار مبنی بر استفاده از مقرری بیمه بیکاری را بگیرد و بعد از این تائیدیه بود که با داشتن شرایط دیگر ، مقرری بیمه بیکاری برقرار می گردید. اما اداره کار معمولا به سادگی این رای را نمی دهد و معمولا کارفرما را موظف به پرداخت تمامی دیون کارگر ، مراجعه به اداره مالیات و بسیاری مسائل دیگر می کنند که در بسیاری از مواقع کارفرما قید اخراج کارگر را می زند و وی را می پذیرد .
2- جدیدا دیوان عدالت اداری قانون عدم اخراج کارگر تا 2 سالگی فرزند را لغو کرده است . یکی از دلایلی که به دیوان در این زمینه شکایت شده است مستمسک قرار داده شدن این قانون از طرف تامین اجتماعی برای برقرار نکردن مقرری بیمه بیکاری است و البته دلیل دیگر این است که از نظر کارشناسان اداره کار این قانون به تدریج باعث حذف زنان از بازار کار می شود . البته دلایل دیگری نیز دارد که عمدتا مرتبط با حق و حقوق کارفرمایان است و آنها اعتقاد دارند که وقتی کارگرشان به مرخصی زایمان می رود آنها باید کسی را جانشین وی کنند و بعد از بازگشت بیمه شده از مرخصی زایمان نمی توانند فرد جانشین را اخراج کنند . البته این قانون که دیوان عدالت اداری آن را لغو کرده است هنوز معلوم نیست چگونه اجرا شود . از طرفی بعضی از مسئولان اداره کار پیگیر این قضیه هستند که دوباره قانون قبلی را به نحوی بازگردانند و از طرفی تامین اجتماعی هم هنوز مانند قبل عمل می کند و قبل از برقرار کردن مقرری بیمه بیکاری حکم اداره کار را می خواهد .
3- این که کدامیک از این موارد به نفع بیمه شده است بستگی به نظر شخصی بیمه شدگان دارد . شاید بعضی بیمه شدگان بخواهند بعد از استراحت زایمان از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند و کماکان به استراحت خود ادامه دهند . بعضی ها هم شاید دوست دارند به سرکارشان بازگردند . من بارها با هر دو دسته از این افراد صحبت کردم و هر کدام دلایل منطقی برای خواسته خود داشتند . فقط یک مورد را نادیده نگیرید . استفاده از مقرری بیمه بیکاری در طول 30 سال بیمه پردازی حد مشخصی دارد و برای خانم ها نهایتا 36 ماه است (اگر متکفل کسی نباشند) . باید این زمان را به گونه ای تنظیم کرد که تا آخر دوران بیمه پردازی بتوان از آن استفاده کرد .
4- یکسری اعلام می کردند که پس از پایان مرخصی زایمان باید 2 سال حق بیمه پرداخت شود تا بتوان از مقرری بیمه بیکاری استفاده نمود . البته غیر از 2 سال اعداد دیگری نیز به عنوان داشتن سابقه کار یا سابقه بیمه مطرح می گردد . این 2 سال از آن قانونی می آمد که کارفرما تا 2 سال حق اخراج بیمه شده را ندارد . با وضعیت جدید هنوز معلوم نیست شعب سازمان با این قضیه چه کنند ولی آنچه واضح است همچنان حکم اداره کار برای این امر ضروری است .