1- در مورد بازنشستگی پیش از موعد سوالات زیادی پرسیده می شود . این سوالات معمولا در سالهای آخر اشتغال بیشتر پرسیده می شود و البته از طرف زنان بیشتر پرسیده می شود تا مردان ! در دوران رئیس جمهور قبل با انواع و اقسام قوانینی که در زمینه بازنشستگی زودهنگام مطرح شد و برخی از آنها خلق الساعه بودند طیف زیادی بازنشسته شدند که بعضا سابقه های بسیار کمی داشتند و اکنون صندوق های بازنشستگی در زمینه پرداخت مستمری آنها به همراه مستمری های دیگر بازنشستگان دچار مشکل شده اند . در دوران رئیس جمهور فعلی و در سال های اول نیز این روند تا حدی ادامه یافت و البته با بحران های که در صندوق های بازنشستگی کشوری ، لشگری و به خصوص تامین اجتماعی به وجود آمد دیگر تا حدی متوقف شده است . با هم در اتفاقات مهم در این زمینه و روندی که در پیش است را بررسی می کنیم . با ما همراه باشید .
2- یکسری مزایا برای بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت دیده شده است . البته این قانون برای کارکنانی است که بیمه تامین اجتماعی هستند و حق بیمه شان به صندوق تامین اجتماعی پرداخت می شود . در این قانون که سال 1385 بخشنامه اش توسط سازمان تامین اجتماعی صادر شد افراد با 25 سال سابقه و 30 روز حقوق می توانستند بازنشسته شوند . بابت این 5 سال زودتر دستگاه مربوطه باید حق بیمه 5 سال را به حساب سازمان تامین اجتماعی پرداخت می کرد و البته مستمری براساس سالهای 24 و 25 محاسبه می گردید که همواره مورد اعتراض افرادی بود که از این قانون استفاده می کردند . پس از کلی رفت و برگشت این دستورالعمل بین مجلس ، شورای نگهبان و دیوان عدالت اداری نهایتا مقرر شد مستمری براساس سالهای 29 و 30 جدید محاسبه گردد . با استفاده از این قانون در سال 1395 حداقل 12 هزار نفر که بیمه تامین اجتماعی بودند زودتر بازنشسته شدند . البته تا سال 95 این قانون اجرا شد و هنوز در سال 96 بودجه اش توسط دولت تامین نشده است .
3- کشاورزان نیز می توانند با 10 سال سابقه بازنشسته شوند . کسانی که از بیمه روستائیان و عشایر استفاده می کنند می توانند با 70 سال سن و 10 سال سابقه بازنشسته شوند و این خبر خوبی برای بیمه شدگان این صندوق می باشد که اکثرا سن بالایی دارند . قبلا برای بازنشستگی در این صندوق داشتن حداقل 15 سال سابقه و 65 سال سن به صورت توامان مطرح بود که با ابلاغ دستورالعمل جدید در این زمینه در دولت فعلی این امکان برای بسیاری از این افراد که با حداقل امکانات زندگی می کنند فراهم شد که از امکان بازنشستگی استفاده کنند !
4- کارگران خانم نیز می توانند از مزایای بازنشستگی پیش از موعد استفاده کنند . این قانون مدتها در تامین اجتماعی وجود دارد و بر این اساس است که کارگر باید 20 سال سابقه کار و 42 سال سن داشته باشد . البته بیمه وی نباید خویش فرما یا دیگر بیمه های غیر اجباری باشد تا بتواند از این قانون استفاده کند و البته با 20 روز حقوق بازنشست می شود و در صورتیکه مستمری از حداقل حقوق تصویبی هر سال کمتر باشد تا آن سطح افزایش می یابد . اینکه کارگر چند سال باید در محیط های کارگری فعال باشد تا بتواند از این قانون استفاده کند هنوز مبهم است و توسط سازمان تامین اجتماعی به صورت سلیقه ای اجرا می گردد . ولی بوده اند افرادی که سالها بیمه خویش فرما بوده اند و در اواخر به صورت کارگری فعالیت می کرده اند و توانسته اند از این قانون استفاده کنند . در مورد کارمندان خانم تلاش شد که چنین قانونی با 20 سال سابقه تصویب شود که نهایتا در شورای نگهبان رد شد . بعدها شرط 50 سال سن برای کارمندان دولت به همراه 20 سال سابقه مطرح شد که هنوز به تصویب نرسیده است .
5- در سازمان تامین اجتماعی با 10 سال سابقه و یا با 20 سال سابقه هم می توان بازنشسته شد . البته برای آقایان این قانون وجود دارد و برای خانم ها 55 سال سن کافی است . حتی شاید باورتان نشود براساس قوانین من درآوردی اخیر حتی با کمتر از 10 سال سابقه و 60 سال سن برای مردان و 55 سال سن برای زنان نیز می توان بازنشسته شد . اما باید به چند موضوع دقت کرد . اولا برای سابقه های کمتر از 10 سال باید مبلغ سابقه تا 10 سال به صورت نقدی پرداخت گردد . ثانیا برای سابقه های 10 سال و یا بهتر بگوئیم کمتر از 20 سال مستمری براساس سنوات بیمه پردازی پرداخت می گردد و اگر از حداقل حقوق سالیانه کمتر باشد تا آن مقدار افزایش نمی یابد . بنابراین اکثرا مستمری بسیار کمی می گیرند . پس اگر می خواهید مستمری نسبتا مناسبی بگیرید سعی کنید حداقل 20 سال سابقه بیمه پردازی داشته باشید .
6- شاغلان مشاغل کارگری که در کارهای سخت و زیان آور فعال هستند با 20 سال سابقه پیوسته در مشاغل سخت و زیان آور و یا 25 سال سوابق متناوب می توانند بازنشسته شوند . این قانونی است که از گذشته وجود دارد و چیز جدیدی نیست . اما دو موضوع جدید به آن اضافه شده است . اول اینکه بازنشستگی زودهنگام پرستاران که طبق ابلاغیه سازمان تامین اجتماعی صرفا با حداقل 25 سال سابقه و البته موافقت دستگاه مربوطه قابلیت اجرایی داشت با حکم دیوان عدالت اداری لغو شده است و پرستاران می توانند با 20 سال سابقه و 30 روز حقوق بازنشسته شوند . دوم اینکه یکسری مشاغل سخت درمانی نیز تعریف شدند که با ابلاغیه جدید سازمان تامین اجتماعی می توانند با 5 سال ارفاق سنوات در بخش دولتی بازنشسته شوند . این مشاغل که با عناوین درجه 1 و درجه 2 نیز شناخته می گردند و هر کدام کاهش سنوات خاص خود را دارند عبارتند از هوشبری ، مامایی ، فوریت های پزشکی ، کارشناس علوم آزمایشگاهی و مشاغل زیر مجموعه .
7- از سال 1396 به بعد ، دیگر بعید است قانون بازنشستگی پیش از موعد در هیچ صندوق و یا دستگاهی اجرایی گردد. وضعیت وخیم اکثر صندوق ها و عدم توانائی دولت در پوشش هزینه های موجود باعث شده است تا جلوی هزینه های بیش از حدی که این بازنشستگی های پیش از موعد بر صندوق ها می گذارد گرفته شود . بنابراین صرفا می توانید از قوانینی که تا الان تصویب شده است و البته زمانش نیز اتمام نیافته است استفاده کنید ودیگر به امید قوانین جدید در این زمینه نباشید ! این نظر من است که نسبتا از نزدیک دارم مسائل این صندوق ها را رصد می نمایم و قانون خاصی نیست ولی به نظر من محقق می شود .