1- در مورد دیه آنقدر ریزه کاری وجود دارد که هر چه بنویسیم باز هم جا دارد . سعی می کنم در این مقاله به یکسری از سوالاتی که در این زمینه از من شده است جواب دهم . سوالاتی که سعی کردم با جمع آوری مطالب پاسخی منطقی و قانع کننده برای آنها داشته باشم . نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که همه کارشناسان معمولا سعی می کنند بعد از ارائه نظریه پزشکی قانونی در این مورد صحبت کنند و معمولا کاری به فرآیند تعیین دیه در پزشکی قانونی ندارند . ما می خواهیم در مورد چگونگی تعیین دیه در پزشکی قانونی صحبت کنیم تا آشنائی شما با این فرآیند بیشتر گردد و اگر روزی روزگاری کارتان به آنجا افتاد تا حدی بدانید چه اتفاقی در آنجا در حال روی دادن است ؟ پس با ما همراه شوید .
2- بزرگترین گروه مشتریان پزشکی قانونی ، کسانی هستند که به علت ضرب و جرح به این مرکز مراجعه می کنند . با کمال تاسف کسانی که به علت سوانح رانندگی یا دیگر سوانح به پزشکی قانونی مراجعه می کنند در رده دوم قرار دارند . خوشبختانه یا متاسفانه تنها معیار برای تعیین دیات توسط قضات محترم دادگستری همین نظریه پزشکی قانونی است و مدرک دیگری معمولا در این زمینه مورد استناد قرار نمی گیرد . پزشکانی که در پزشکی قانونی میزان دیه و ارش را مشخص می کنند عموما پزشکانی با تخصص پزشکی قانونی هستند که دورهای مرتبط پزشکی قانونی دیده اند ولی بارها پیش آمده است که از پزشکان متخصص در رشته های مختلف مشورت می گیرند . یکی از سوالاتی که همواره پرسیده می شود این است که آیا پزشکی قانونی یا پزشکان این نهاد می توانند به صورت خصوصی یا دوستانه یا به عنوان کاری خداپسندانه میزان دیه یا ارش را مشخص کنند تا فرد ببیند بهتر است شکایت کند یا اینکه با طرف دعوای خود مصالحه کند !! چنین چیزی مطلقا امکانپذیر نیست و پزشکی قانونی تنها می تواند در پاسخ به مراجع قضایی نظر خود را اعلام کند . اعلام نظر پزشکان این موسسه در مراکز خصوصی و یا عمومی دیگر نیز در این زمینه به شدت نهی شده است !
3- برای اینکه پزشکی قاونی در مورد شدت ضرب و جرح ها نظر دهد دو راه حل وجود دارد : روش اول این است که خود پزشک معاین بیمار را دیده باشد و معاینه کند و با مستندات موجود تطبیق داده و رای را صادر کند و در روش دوم با استفاده از پرونده پزشکی بیمار و سوابق بالینی وی نظر داده شود . توصیه من این است که در چنین مواقعی حتما خود فرد حادثه دیه مراجعه حضوری کند و اگر شرایط به گونه ای نیست که بتواند مراجعه کند منتظر بماند و بعد از بدست آوردن نسبی (نه کامل) سلامتی به همراه پرونده در پزشکی قانونی حضور یابد . وقتی خود پزشک ، حادثه دیده را ببیند (و هر چه زودتر این اتفاق بیفتد بهتر است) تاثیر مثبتی در رای صادره دارد . توجه داشته باشید که معمولا در دادگاهها برای تعیین میزان دیه به مستندات نیز توجه می شود و نظریه پزشکی قانونی حتما باید با پرونده فرد مطابقت داده شود .
4- توجه داشته باشید که برای کامل کردن پرونده دیه در دادگاهها به همراه نظریه پزشکی قانونی صرفا کپی مدارک درمانی ارائه گردد و اصل مدارک نزد فرد حادثه دیده نگهداری شود . اصل مدارک برای ادامه روند درمان و مخصوصا برای شرکت های بیمه و دیگر مراجع قانونی حتما مورد نیاز می باشد . مورد جالب دیگری که در این زمینه وجود دارد و معمولا پزشکی قانونی به آن توجه جدی دارد وقتی است که صدمه و آسیب به قسمتی از بدن در حدی است که عملا نبودن آن به بودن آن ارجح است و مانند عضوی بی فایده در بدن می ماند که حادثه دیده به هر دلیلی رضایت نمی دهدکه آن عضو قطع گردد . در چنین مواقعی پزشکی قانونی برای محاسبه دیه یا ارش حالت قطع شده را در نظر می گیرد زیرا اگر بخواهد در حالت قطع نشده در نظر بگیرد دیه و ارش های مختلفی که به آن عضو تعلق می گیرد حتی ممکن است از دیه عضو قطع شده بیشتر گردد .
5- بارها در مورد پارگی رباط صلیبی ، پارگی مینسک و پارگی رباط های جانبی از من پرسیده اند و من سعی کرده ام جواب دقیقی در این زمینه ندهم . این اجزا به هم مرتبط هستند و ممکن است اگر همه آنها آسیب دیده باشند ارش مجموع آسیب دیدگی آنها از ارش فلج شدن پا بیشتر گردد . بنابراین در این حالات معمولا به روش های تخصصی استناد می گردد که جای صحبت آن در این جا نیست . فقط به طوری کلی بگویم که ارش پارگی کامل رباط صلیبی در هر زانو 8 درصد و پارگی کامل هر مینسک نیر 8 درصد و ارش مجموع پارگی هر دو رباط جانبی نیز 8 درصد می باشد . باز هم می گویم که این 8 درصد در بیشتر حالات به نسبت دیه کامل در نظر گرفته نمی شود و مباحث ویژه ای دارد که شاید روزی به آن پرداختم .