1- همیشه در مورد بررسی میزان دیه صحبت کرده ایم ؟ در مورد اینکه دیه باید از شرکت های بیمه دریافت گردد و یا از صندوق خسارت های بدنی ؟ اما با وجود تمامی این موارد هنوز هم هستند افرادی که بابت عدم پرداخت دیه به زندان می افتند ؟ چرا چنین اتفاقی می افتد ؟ می خواهیم در این مورد صحبت کنیم تا خدای ناکرده این اتفاق برای ما نیفتد ! اتفاقی که احتمال روی دادن آن بسیار ناچیز است با این حال تجربه به من نشان داده است که حتی احتمال روی دادن اتفاقات نادر را نیز نباید نادیده گرفت . با ما همراه باشید !
2- طبق قانون کسی که بیمه نامه خودرو را خریداری می نماید دیگر نباید بابت آسیب هایی که به علت ایجاد آسیب یا خدای ناکرده فوت دیگران پیش می آید به زندان برود . البته بنده شخصا با این موضوع که صرف داشتن بیمه نامه باعث شود که هیچ مجازاتی برای فرد مقصر وجود نداشته باشد مخالفم و فکر می کنم باید مجازات هایی در این زمینه در نظر گرفته شود . بارها به چشم خودم افرادی را دیده ام که البته بیشترشان بچه های کم سن و سال بوده اند و در مقابل اعتراض بنده نسبت به نحوه رانندگی بی مبالاتشان گفته اند که فوقش بیمه دیه می دهد ! نمی توان با زندگی دیگرانی که شاید سالها زمان و هزینه برای به بار نشستن آنها صرف شده است بازی کرد و گفت فوقش بیمه دیه اش را می دهد ! باید مجازاتی برای این افراد به خصوص هنگامیکه منتهی به فوت دیگران می شود در نظر گرفته شود که یکی از آنها می تواند محرومیت طولانی مدت از رانندگی و البته انجام مجازات های دیگر غیر از زندان باشد . به هر حال با تمامی این حرف ها بعضی افراد با وجود بیمه نامه باز هم به زندان می افتند که در بند بعدی در مورد آنها صحبت خواهم کرد .
3- یکی از دلایلی که فرد ممکن است با وجود بیمه نامه به زندان محکوم شود این است که در هنگام رانندگی منجر به حادثه گواهینامه رانندگی نداشته باشد . عامل دیگر می تواند استفاده از مشروبات الکلی و مست بودن و با استفاده از موارد روانگردان باشد که ممکن است باعث شود قاضی حکم به رفتن به زندان از نظر جنبه عمومی جرم شود . البته در این مورد معمولا مجازات های دیگر اجرا می گردد. علت دیگر می تواند فرار از صحنه تصادف در هنگام رانندگی باشد که از جنبه عمومی جرم می تواند منتهی به رفتن به زندان و یا دیگر مجازات ها گردد . همچنین یوم الادا بودن پرداخت بیمه بعضی مواقع باعث زندانی شدن راننده مقصر می گردد زیرا شرکت بیمه حاضر نیست دیه را به نرخ روز پرداخت کند. بعضی مواقع فرآیند پرداخت دیه ممکن است بسیار طول بکشد که دلایل مختلفی دارد . مثلا یکی از این دلایل این است که جراحت ها برای بهبود طول درمان دارند و پزشکی قانونی نمی تواند تا زمانی که طول درمان تمام شود نظریه خویش را ارائه کند . در آراء پزشکی قانونی بارها دیده شده است که صدور رای به بعد از دوره زمانی مشخصی موکول می شود . خود من اکثر آرائی که دیده ام معمولا 2 تا 3 ماه طول درمان برای آن در نظر گرفته شده است . بارها دیده شده است که تا 1 سال هم این طول درمان ها طول می کشد . حالا زمانی را که باید در دادگاهها سپری شود تا رای توسط قاضی صادر شود را نیز در نظر بگیرید تا مشخص شود که زمان پرداخت دیه از سال رخ دادن حادثه متفاوت می باشد و در این زمان است که بسیاری از بیمه ها حاضر به پرداخت این میزان دیه اضافی نمی شوند . البته توجه داشته باشید که میزان دیه نیز در این چند ساله بسیار افزایش یافته است و کار شرکت های بیمه که مانند اکثر شرکت های دیگر دولتی و نیمه دولتی از نظر مدیریتی در سطح پائینی قرار دارند برای پرداخت سریع دیه بسیار سخت شده است و معمولا سعی می کنند در آخرین زمان ممکن و با کمترین حدی که می توانند دیه را پرداخت نمایند .
4- یکی از مواردی که منتهی به زندان رفتن راننده مقصر می شود نداشتن گواهینامه است . طبق قانون وقتی کسی که گواهینامه ندارد تصادف می کند شرکت بیمه در صورت داشتن بیمه نامه و صندوق تامین خسارات بندی در صورت نداشتن بیمه نامه باید دیه را پرداخت کنند و با دریافت ضمانت های لازم از مقصر ، مبلغ فوق را به صورت قسطی دریافت کنند . اما مشکل اینجاست که قسطهای فوق الذکر معمولا زیاد است (اکنون در سال 1396 بین 2 تا 3 میلیون تومان) و مقصر نمی تواند این قسط ها را پرداخت کند و بنابراین عطای آن را به لقایش می بخشد و یا اینکه بابت عدم پرداخت قسط های مذکور به زندان می افتد . بعضی مواقع هم ضمانت های لازم وجود دارد و بنابراین شرکت بیمه از پرداخت دیه مربوطه خودداری می کند !
5- با کمال تاسف درصد بالایی از کسانی که به خاطر نپرداختن دیه در زندان هستند مواردی می باشند که خوشبختانه تصادفشان منتهی به فوت حادثه دیده نشده است ولی به وی آسیب وارد کرده است و بعضا دیه این آسیب ها که شاید چندان زیاد هم نبوده است منتهی به رفتن به زندان شده است . خوشبختانه اتفاق خوبی که در این زمینه اتفاق افتاده است فعالیت ستاد دیه است که با هر روشی که توانسته است سعی کرده دیه را جور کرده و مقصر را از زندان رها کند ! حتی کار به برنامه های تلویزیونی ، استمداد از خیرین ، استمداد از مقامات ، سعی در کاهش میزان دیه با مذاکره با آسیب دیدگان و روش های دیگر نیز کشیده است .
6- عدم اطلاع از قوانین عاملی است که بسیار در این زمینه تاثیر گذار است . جامعه ما جامعه ای است که حاضر است هر مزخرفی را در هر کانال تلگرامی و وب سایت و اینستاگرام و فیس بوک بخواند اما حاضر نیست کمی اطلاعاتش را در این زمینه بالا ببرد . بسیاری از کسانی که به زندان افتاده اند در صورت ارائه مدارک و مراجعه منظم در زمان معین به صندوق خسارات بدنی می توانستند از تسهیلات این ستاد در این زمینه استفاده کنند . متاسفانه فقر اطلاعات باعث شده است در بسیاری از موارد بترسند و بعد از تصادف کارهای اشتباه بیشتری انجام دهند و نتوانند از امکاناتی که در نظام اسلامی برای کمک به آنها طراحی شده است به خوبی استفاده کنند افزایش دانش افراد در این زمینه می تواند نقش موثری در کاهش آسیب های ناشی از تصادفات از جمله رفتن به زندان بازی کند . البته موضوعی که در این مقاله در مورد آن صحبت نکردیم حوادثی است که منتهی به پرداخت دیه می شود و ربطی به تصادفات رانندگی ندارد . حوادثی که عمدتا در محیط های کاری اتفاق می افتد و دیه آن معمولا باید توسط کارفرما پرداخت گردد و بدا به حال کارفرمائی که بیمه نامه مسئولیت مناسبی خریداری نکرده باشد و از سوی دیگر درآمد کافی برای پرداخت دیه نداشته باشد . این موضوع وقتی حاد می شود که حادثه برای تعداد افراد زیادی روی دهد و کارفرما توسط مراجع کار و دیگر مراجع مقصر تشخیص داده شود و البته بیمه نامه های مسئولیت معمولا تا حد مشخصی در این زمینه دیه پرداخت می کنند و پشتیبانی کاملی همانند بیمه شخص ثالث ندارند !