شرایط دریافت بیمه بیکاری در سال 1403

 سلام! وقت بخیر! من نیاز به مشاوره دارم. مشکلم این که قرار دادم دستم ندارم یا نامه از کارفرما

برای همین گفته یکی از این ها را نیازه؟! الان چکار کنم؟

هر دو تا را می خواهد . اگر قرارداد نداشته باشید و یا نامه عدم نیاز هم نداشته باشید حتی اگر اداره کار تایید کند قطعا تامین اجتماعی رد می کند. بنابراین حتما باید ارائه کنید وگرنه بیمه بیکاری به شما نمی دهند.

 

شرایط پرداخت بیمه بیکاری

برای دریافت بیمه بیکاری باید فرد دارای شرایط زیر باشد:

1. مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی باشند؛ یعنی در کارگاه های مشمول قانون کار به فعالیت مشغول باشد.
2. تبعه کشورهای خارجی نباشند؛ یعنی به اتباع افغانی بیمه بیکاری تعلق نمی گیرد.
3. مستمری بگیر بازنشسته و یا از کارافتاده کلی نباشند؛
4. دارای حداقل ٦ ماه سابقه پرداخت حق بیمه باشند؛ این موضوع از نظر تامین اجتماعی یک سال بود که نهایتا با رای دیوان عدالت اداری همان 6 ماه قطعی شد.
5. در زمره صاحبان حرفه و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری نباشند؛ که البته همان بند 1 است.
6. از محل کار اخراج شده باشند؛ یعنی نامه عدم نیاز از کارفرما داشته باشد.
7. داشتن یک سال قرارداد کار با پرداخت حق بیمه؛
8. داشتن کارت پایان خدمت (برای آقایان) و یا گواهی اشتغال به تحصیل. البته این مدرک جزئ مدارکی نیست که در سامانه اداره کار از شما بخواهند.

 

حقوق بیمه بیکاری چقدر است؟

حق بیمه بیکاری که به میزان 3 درصد دستمزد بیمه شده است، باید توسط کارفرما پرداخت شود. البته طبق قانون اول تامین اجتماعی که در سال 1354 تصویب شد پرداخت این 3 درصد بر عهده دولت بود که متاسفانه بعد از انقلاب به علت بدعهدی دولت در پرداخت تعهدات خود به تامین اجتماعی پرداخت این مبلغ هم بر عهده کارفرما افتاد. مبلغی که به عنوان حقوق و مستمری به فرد بیمه شده تعلق می‌گیرد هم به اندازه 55 درصد از حقوق او در زمان اشتغال می باشد. یعنی 55 درصد میانگین دستمزد 3 ماه اخر که از ان حق بیمه کسر شده است. اگر شخص بیکار شده سرپرست خانوار باشد به ازای هر فردی که تحت سرپرستی او است، 10 درصد به آن مبلغ اضافه می‌شود. لازم به ذکر است که این مبلغ تنها تا سقف 4 نفر از افراد تحت سرپستی او تعلق می‌گیرد یعنی 95 درصد. بر اساس قانون بیمه بیکاری جدید حقوق پرداختی به عنوان مستمری نباید کمتر از دستمزد مصوب سالانه شورای کار باشد. یعنی الان در بیشتر مواقع حداقل حقوق طبق اعلام دولت برای کارگران در هر سال بابت بیمه بیکاری پرداخت می شود.

چند بار می توان از بیمه بیکاری استفاده کرد؟

شاید شما هم از آن دسته افراد بدشانسی هستید که از دست دادن کار را برای بار چندم تجربه می‌کنید و برایتان این سوال پیش آمده که تا زمان پیدا کردن دوباره کار می‌توانید از مستمری بیکاری استفاده کنید یا خیر. طبق قانون بخشنامه بیمه بیکاری هیچ محدودیتی از لحاظ تعداد دفعات دریافت مستمری بیکاری وجود ندارد. اما سقف زمانی در این زمینه وجود دارد و تعداد ماه های استفاده از بیمه بیکاری محدود است. بهترین کار این است که بیشتر دریافت بیمه بیکاری به اواخر دوره بیمه پردازی بیفتد چون شاید در آن روزها امکان کار کردن به علت کهولت سن به سادگی امکانپذیر نباشد.

فاصله بین دو بیمه بیکاری چند سال است؟

از لحاظ قانونی هیچ محدودیتی نه برای تعداد دفعات استفاده از بیمه بیکاری و نه برای فاصله بین تعداد دفعات استفاده از آن وجود ندارد. به طور مثال اگر شما پس از مدتی دریافت مستمری بیکاری دوباره به کار برگشتید، باید درخواست قطع بیمه بیکاری بدهید. در صورتی که پس از سپری شدن مدت زمانی (تفاوتی ندارد که چقدر باشد) دوباره بیکار شدید می‌توانید دوباره درخواست دریافت مستمری بیکاری دهید. اما بحث قانونی با بحث واقعی تفاوت دارد. معمولا برای چندین بار بیمه بیکاری توسط تامین اجتماعی تایید نمی شود.

آیا استفاده نکردن از بیمه بیکاری در بازنشستگی تاثیر دارد؟

بر اساس قوانین تامین اجتماعی دریافت بیمه بیکاری به طور کلی عواقبی از لحاظ سابقه بیمه در پی ندارد. اما دریافت آن می‌تواند بر مبلغ مستمری و حقوق بازنشستگی افراد تاثیراتی داشته باشد. البته از آنجایی که محاسبه مستمری بازنشستگی بر اساس پرداختی حق بیمه افراد در دو سال آخر اشتغال آن‌ها است، اگر دریافت بیمه بیکاری در دو سال آخر مانده تا بازنشستگی نباشد، تاثیری هم بر حقوق بازنشستگی افراد ندارد. توجه داشته باشید که اگر در دو سال آخر منتهی به بازنشستگی بیمه بیکاری دریافت شود میانگین دو سال قبل از بیمه بیکاری به عنوان مقرری بیمه بیکاری محاسبه می شود.

برای دریافت بیمه بیکاری به کجا مراجعه کنیم؟

دریافت بیمه بیکاری مراحل مختلفی دارد. مرحله اول آن ثبت‌نام است و بجز بخش احراز هویت آن که باید با مراجعه حضوری به دفاتر پیشخوان دولت انجام شود نیازی به حضور فیزیکی ندارد. اما پس از طی کردن مراحل ثبت‌نام و دریافت پیامک حاوی کد رهگیری باید با در دست داشتن مدارکی که در ادامه ذکر می‌شود، به همان شعبه تامین اجتماعی که حق بیمه تان پرداخت می شود مراجعه کنید.

مراحل درخواست بیمه بیکاری چقدر طول میکشه؟

اگر به موقع و تا پیش از گذشت 30 روز از تایخ بیکاری از طریق سایت اداره کار درخواست بیمه بیکاری بدهید، ، ظرف مدت زمان 10 روز نمایندگان اداره کار مدارک شما را بررسی کرده پس از تایید پرونده به صورت الکترونیکی به تامین اجتماعی ارسال می شود. تامین اجتماعی نیز یک تا دو ماه طول می کشد که درخواست شما را تایید کند. اگر تایید کند شما می توانید مقرری بیمه بیکاری خودتان را دریافت کنید.

چه کسانی مشمول دریافت مقرری بیکاری هستند؟

تمام افراد بیمه‌شده به صورت اجباری در کارگاه های مشمول قانون کار در صورتی که بدون میل و اراده بیکار شوند و دارای حداقل شش ماه سابقه پرداخت حق‌ بیمه باشند می‌توانند از مقرری بیکاری استفاده کنند.

مطابق شرایط مستمری بیکاری ، اخراج از محل کار و داشتن ٦ ماه حق بیمه مهمترین شرط پرداخت بیمه‌بیکاری است.

شرایط برای آن دسته از بیمه‌شدگانی که به علت بروز حوادث غیرمترقبه مانند سیل، جنگ، زلزله و آتش‌سوزی بیکار می‌شوند ، متفاوت است و آنها برای دریافت مستمری بیکاری نیازی به داشتن حداقل سابقه ندارند؛ و حتی اگر در روز اول کار بر اثر این حوادث بیکار شوند، می‌توانند مقرری بیمه‌ بیکاری دریافت کنند.

 بیمه بیکاری به چه کسانی تعلق نمی گیرد؟

اتباع خارجی شاغل در ایران حتی اگر بیمه پرداز اجباری باشند، مستمری بگیران و بازنشستگان، کسانی که از مستمری از کار افتادگی کلی یا جزئی دائمی استفاده می‌کنند و افرادی که کارفرمای آن‌ها در حین اشتغال برایشان حق بیمه بیکاری پرداخت نکرده است، از آن دسته افراد هستند.

برای اعلام وضعیت بیکاری چه اقداماتی لازم است؟

متقاضیان بیمه‌ بیکاری که کار خود را به صورت غیر ارادی از دست بدهند، برای دریافت مقرری بیمه‌بیکاری حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ بیکاری می‌توانند از طریق سایت اداره کار  درخواست خود را ثبت کنند (ابتدا باید یوزد نیم و پسورد از دفاتر خدمات دولت الکترونیک بگیرند) این درخواست به صورت آنلاین می بایست توسط اداره کار و سازمان تامین اجتماعی تایید شود.

مدارک لازم برای دریافت بیمه بیکاری در سال 1403

برای دریافت بیمه بیکاری، فرد متقاضی باید مدارک زیر را یا به صورت آنلاین در سامانه بیمه بیکاری بارگذاری کند.

·         اصل و کپی یک سال آخر قرار داد کار یا رای صادر شده

·         اصل و کپی کارت ملی؛

·         اصل و کپی مدرک تحصیلی یا مدرک فنی؛

·         کپی صفحه اول دفترچه بیمه؛

·         اصل و کپی گواهی کار از شرکت؛

·         معرفی نامه کارفرما؛

·         اصل و کپی کارت پایان خدمت برای آقایان.

بدیهی است که آن دسته از افرادی که قصد بارگذاری مدارک خود در سامانه بیمه بیکاری را دارند، نیازی به کپی گرفتنن از مدارک بالا نیستند و تنها به فایل اسکن آن‌ها نیاز دارند. برا ورود به این سامانه به کدملی و شماره بیمه شخص متقاضی و شماره بیمه کارگاهی که در آن مشغول به کار بوده است نیاز دارد.

مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری

مدت پرداخت بیمه‌‌بیکاری به بیمه‌شدگان واجد شرایط به سابقه پرداخت حق‌ بیمه از سوی آنان بستگی دارد و مدت آن از ۳۶ ماه برای بیمه‌شدگان مجرد و ۵۰ ماه برای بیمه‌شدگان متأهل و متکفل بیشتر نیست. البته جدیدا به نظر می رسد که طبق قانون جدید قرار است از تعداد این ماه ها کاسته شود.

شرایط قطع مستمری بیمه بیکاری

لازم است به این نکته که مستمری بیکاری به صورت مادام العمر پرداخت نمی‌شود توجه داشته باشید. قطع مستمری بیکاری شرایط خاص خودش را دارد، که در ادامه به برخی از آن‌های اشاره شده است. البته از زمانیکه بازرسی بیمه بیکاری به کارگزاری های تامین اجتماعی واگذار شده است و این کارگزاری ها به ازاء قطع بیمه بیکاری دستمزد می گیرند سخت گیری در این زمینه بسیار بیشتر شده است.

·         در صورت پیدا کردن کار و اشتغال مجدد بیمه شده؛ در اینگوه موارد اگر به شعبه بیمه اطلاع رسانی نشود و شعبه بفهمد مقرری بیمه بیکاری پرداختی مجددا باز پس گرفته می شود.

·         بیمه شده بیکار بدون عذر موجه از شرکت در دوره های کارآموزی یا سواد آموزی خودداری کند؛ البته معمولا و اصلا چنین دوره هایی برگزار نمی شود و این موضوع عمدتا در شهرهای بزرگ غیر قابل اجرا است.

·         خودداری بیمه شده بیکار از قبول شغل تخصصی خود یا شغل مشابه پیشنهادی؛ این مورد هم عملا وجود خارجی ندارد یعنی اصلا کسی شغلی به بیمه شده بیکار پیشنهاد نمی دهد که بخواهد قبول کند یا نه؟!

·         بیمه شده بیکار، مشمول استفاده از مستمری بازنشستگی یا از کارافتادگی کلی شود؛

·         بازگشت بیمه شده بیکار به کار اولیه خود با دریافت مزد ایام بلاتکلیفی؛

·         مدت زمان استحقاقی بیمه شده برای دریافت مقرری بیکاری خاتمه یابد؛

·         بیمه شده فوت نماید.

چنانچه بعد از پرداخت مقرری بیمه‌بیکاری مشخص ‌شود که بیکاری بیمه‌ شده در اثر اراده شخصی وی بوده یا بیمه ‌شده بیکار اشتغال مجدد خود را اعلام نکرده باشد و علیرغم اشتغال همچنان به دریافت مقرری ادامه دهد، باید وجوه دریافتی و کمک هزینه بیکاری را به سازمان تأمین‌ اجتماعی بازپرداخت کند.

·         تنها استثنا در جریان مقرری بیمه بیکاری در مورد افرادی است که در شروع بیمه بیکاری دارای ٥٥ سال سن یا بیشتر هستند و مادامی که مشغول به کار نشده‌اند در صورت دارا بودن شرایط می‌توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی تحت پوشش بیمه بیکاری باقی بمانند. البته این مورد هم تقریبا اجرا نمی شود و شعب تامین اجتماعی به بیمه شده می گویند که بهتر است خودش را بیمه اختیاری یا مشاغل آزاد کند.

کمترین و بیشترین مدت دریافت بیمه بیکاری

در حال حاضر کمترین مدت دریافت بیمه بیکاری شش ماه و بیشترین پرداخت ۵۰ ماه است و اداره کل حمایت از مشاغل و مستمری بیکاری وزارت کار وظیفه حمایت اجتماعی و پرداخت مقرری بیمه‌بیکاری به افرادی را که برخلاف میل خود بیکار شده‌اند،‌ برعهده دارد.

از کجا بفهمیم بیمه بیکاری قطع شده است؟

اگر بیمه بیکاری شما قطع شده باشد، این موضوع به هیچ وجه به شما اطلاع داده نمی شود. بنابراین اگر بیمه بیکاری تان قطع شد سریعا به کارگزاری بیمه تامین اجتماعی یا شعبه بیمه مراجعه کنید تا علت را متوجه شوید.

قطع بیمه بیکاری به علت بازرسی

کارشناسان سازمان تامین اجتماعی (که الان این وظیفه به کارگزاری های تامین اجتماعی واگذار شده است) اجازه دارند که به صورت سر زده به محل کار یا محل زندگی فرد بروند و حضور و غیاب را انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که فرد در شغل دیگری مشغول به کار نیست. همچنین کارشناسان برای اطمینان از عدم اشتغال متقاضی، از سیستم حضور و غیاب بیمه بیکاری استفاده می‌کنند تا همه چیز دقیق انجام شود. بنابراین حداقل فاصله زمانی بین هر بازدید، یک هفته است و فواصل زمانی کوتاه‌تر مجاز نیست. عملا یک ماه یک بار بازرسی اتفاق می افتد.

به طور معمول، بازرسان به صورت ماهانه حضور می‌یابند. بنابراین اگر بازدید شما به صورت هفتگی بوده است، به احتمال زیاد کارشناسان این اداره به داشتن شغل مخفی و همچنین استفاده از مقرری بیمه بیکاری مشکوک شده‌اند. بنابراین اگر بازرسی تشخیص دهد که شما شاغل هستید یا حقیقت را نگفته‌اید، ممکن است بیمه بیکاری شما قطع شود.

 

نحوه پیگیری قطع بیمه بیکاری

همانطور که عنوان کردیم، قطع بیمه بیکاری به چند روش به فرد اطلاع داده می‌شود. اگر شما مطمئن هستید که بیمه شما قطع شده است، باید به اداره بیمه محل زندگی خود مراجعه کنید و با ارائه مستندات، برای درخواست تجدید بیمه اقدامات لازم را انجام دهید. این مستندات شامل اطلاعات شخصی، شرح شغل، گواهی کارکرد و درآمد، کارت ملی و شناسنامه می‌شود. همچنین برای جلوگیری از قطع مجدد بیمه بیکاری، باید مراحل درخواست تمدید بیمه را به طور کامل دنبال کنید. معمولا هم به هیچ وجه بیمه بیکاری قطع شده درست نمی شود و تنها راهی که می ماند شکایت به دیوان عدالت اداری است.

نحوه درخواست قطع بیمه بیماری

اگر فرد اشتغال مجدد خود را اعلام نکند و در حین داشتن کار جدید همچنان بیمه بیکاری خود را دریافت کند، ممکن است بازرسان متوجه این موضوع شوند. در این صورت بیمه بیکاری فرد قطع می‌شود و باید مقرری دریافتی از زمان اشتغال را به تامین اجتماعی برگرداند. بنابراین هر زمان که دوباره مشغول به کار شدید، حتما به صورت حضوری به اداره بیمه محل سکونت خود مراجعه کنید و برای قطع بیمه درخواست بدهید. این به نفع خودتان است و می توانید بعهدها از این مقرری بیمه بیکاری استفاده نمایید.

آیا کار در اسنپ باعث قطع بیمه بیکاری میشود؟

در سال‌های اخیر افراد زیادی کار در اسنپ را به عنوان شغل دوم انتخاب کرده‌اند و ممکن است در مورد مسائل بیمه‌ای خود دچار ابهام شوند؛ یکی از این موارد، به بیمه بیکاری مرتبط است. با توجه به اینکه كار در پلتفرم اسنب جزو اشتغال قانونی به حساب می‌آید، بنابراین با کار کردن در آن بیمه بیکاری شما قطع می‌شود. تامین اجتماعی به سامانه اسنپ دسترسی دارد و به سادگی متوجه این موضوع می شود.

نامه اعتراض به قطع بیمه بیکاری

اگر هیچ کدام از دلایل قطع بیمه بیکاری در مورد شما صادق نبود، نگران نباشید. بازرس بيمه ممكن است به دلايل مختلف اقدام به قطع مقرری کند. معمولا بازرس در بازه‌های زمانی مختلف به جلوی درب خانه فرد می‌رود و در صورت نبود متقاضی، تصمیم به قطع بیمه می‌گیرد. با این حال، امکان اعتراض در مورد قطع بیمه بیکاری شما وجود دارد. در آیین نامه اجرایی قانون بیمه بیکاری، عنوان شده است که در صورت اعتراض کارگر نسبت به قطع بیمه، سازمان تامین اجتماعی باید مراتب را بررسی و نظر نهایی را اعلام کند.

البته گاهی افراد با مراجعه به سازمان تامین اجتماعی می‌توانند وضعیت برقراری مجدد بیمه خود را بررسی کنند؛ ولی اگر این امکان‌پذیر نبود یا اداره بیمه با درخواست آنها موافقت نکرد، فرد باید یک نامه اعتراض بنویسد و در آن مستندات لازم را ضمیمه کند. در واقع، فرد باید شکایت خود را از اداره بیمه به دیوان عدالت اداری ارائه دهد. در این صورت بهتر است که با یک کارشناسان مشورت کنید تا متن اعتراض شما اصولی نوشته شود.

سوالات متداول

۱. حقوق بیمه بیکاری در سال 1403 چقدر است؟

حقوق بیکاری فرد بیمه‌شده در سال 1403، برابر با 55 درصد حقوق پایه خواهد بود. اگر شخص بیکارشده، سرپرست خانوار باشد (تا سقف ۴ نفر)، ۱۰ درصد به مبلغ حقوق او اضافه می‌شود.

۲. چند بار می‌توان از بیمه بیکاری استفاده کرد؟

هیچ محدودیتی از لحاظ تعداد دفعات دریافت مستمری بیکاری وجود ندارد.

۳. بیمه بیکاری به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

بیمه بیکاری به تمام افرادی که سابقه پرداخت حداقل ۶ ماه حق بیمه را داشته باشند، تعلق می‌گیرد.